Anayasa Mahkemesi 01.08.2023 tarih, 32266 sayılı Resmî Gazete 'de yayımlanan 01.06.2023 tarih, 2022/120 E. 2023/107 K. sayılı kararı ile 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu'nun 231. maddesinin 5 ila 14. fıkralarında düzenlenen hükmün açıklanmasının geri bırakılması kurumuna ilişkin hükümlerin iptaline karar vermiştir.
Bununla birlikte bu iptal kararı 01.08.2024 tarihinde yürürlüğe girecek, bu tarihe kadar şartları taşıması halinde HAGB kararı verilebilecek ve yine iptal kararı geçmişe etkili olmayacak yani o tarihe kadar verilen kararları ortadan kaldırmayacaktır.
İptal kararın verilmesine konu olay T.C. Trabzon 2. Asliye Ceza Mahkemesi tarafından "kasten yaralama" ve "görevi yaptırmamak için direnme" suçlarından açılan ceza davası kapsamında gerçekleşmiş; dava sonucunda verilen HAGB kararının, mağdurlar açısından yeterli giderim sağlamadığı, faillerin cezadan muaf tutulmasına yol açtığı ve devletin kişilerin maddi ve manevi varlığını koruma yükümlülüğünü yerine getiremediği gerekçeleriyle iptali için dava AYM taşınmıştır.
Nitekim Anayasa Mahkemesi tarafından da HAGB kurumu;
a. 5 yıllık denetim süreci içerisinde kamu otoritelerinin keyfi uygulamaları sebebiyle birçok temel hak ve özgürlüğün kullanılmasına engel teşkil ettiği,
b. İstinaf kanun yoluna tabi olmaması nedeniyle Anayasanın 36. maddesinin "Hak Arama Hürriyeti" başlıklı düzenlemesine aykırılık teşkil ettiği,
c. Suçtan elde edilen gelir, suç eşyası vb. kaynakların mülkiyetinin kamuya geçirilmesini sağlayan müsadere kararı ile birlikte verilmesi halinde müsadere kararının infazının belirsizliği ve üst mahkeme tarafından denetlenememesi nedeniyle Anayasanın 35. maddesinde yer alan "Mülkiyet Hakkının" hukuka aykırı şekilde sınırlandırılmasına sebebiyet verdiği,
d. Verilmesi için mağdurun muvafakatinin aranmaması ve düzenlemenin toplum nezdinde artık cezasızlık düzenlenmesi olarak algılanması sebebiyle mağdurun manevi telafi hakkının elinden alınmasına dolayısıyla yeterli ve etkili bir giderim sağlanamamasına neden olduğu,
e. Ceza niteliğinde değil daha çok ceza tehdidi altında bırakma niteliğine sahip olması nedeniyle devletin suça ilişkin orantılı ceza verilmesi, suçlara ilişkin caydırıcı etkinin ortaya konmasını sağlama yükümlülüğünü yerine getirmesini engellemekte olduğu,
Gerekçeleriyle iptal edilmiştir.
Söz konusu iptal kararına aşağıdaki bağlantıdan da ulaşabilecektir.
https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2023/08/20230801-5.pdf
AYM'nin bu iptal kararı ile de 01.08.2024 tarihinden sonra artık, yargılama sonunda hükmolunan ceza 2 yıl veya daha az süreli hapis veya adlî para cezası ise hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilemeyecek; kesinleşme sonrası cezanın infazına geçilecektir.
Konu hakkında daha detaylı bilgi talep etmeniz halinde tarafımızla aşağıdaki irtibat numaraları üzerinden istediğiniz zaman iletişime geçebilirsiniz.
The content of this article is intended to provide a general guide to the subject matter. Specialist advice should be sought about your specific circumstances.
