Ülkemizdeki kıyı alanlarında bulunan
tersane, tekne imal ve çekek yerlerinde inşa, tadilat
ve/veya
bakım onarım sonucunda ortaya çıkan
kirleticilerin çevresel yönetimine ilişkin
usulü ve esasları
belirlemek amacıyla Çevre, Şehircilik ve
İklim Değişikliği Bakanlığı
tarafından 07.12.2022 tarihli ve
32036 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan
“Tersane, Tekne İmal ve Çekek Yerlerinin
Çevresel Yönetimi
Hakkında Yönetmelik” (
“YÖNETMELİK”)
yayımlanmıştır.
Yönetmelik, tersane, tekne imal ve çekek yerlerinin
çevre kirliliğini engelleyecek şekilde
ilerlemesi,
temiz üretim tekniklerinin yaygınlaşması,
proseslerin deniz çevresine etkilerinin izlenmesi,
balast
sedimanı alım tesislerinin kurulması ve
yapılması gereken raporlamaları
içermektedir.
Yönetmelik, 10.09.2014 tarihli ve 29115 sayılı Resmi
Gazete'de yayımlanan Çevre İzin ve
Lisans
Yönetmeliğinin 5. Maddesi kapsamının
dışındaki tesisleri kapsamamaktadır.
Bu kapsamda Yönetmelik tesislerin sebep olduğu
çevresel kirliliğin en aza indirilmesi ve ortadan
kaldırılması amacıyla altyapı
oluşturulmasına ve önlem alınmasına dair
düzenlemeler getirmektedir. Bu
doğrultuda Yönetmelik uyarınca özellikle deniz
yüzeyinde kirlenme oluşturabilecek bakım ve
onarım
faaliyetlerinin (kesim, zımpara, montaj) önlem
alınmadan yapılması engellenmekle; tesislerde
yapılan
işlemlerde ulusal ve uluslararası sözleşmelerde
öngörülen yasaklı malzemelerin
kullanılması
yasaklanmaktadır. Faaliyet sonrasında oluşan
atık suyun bir sahada toplanarak arıtılıp
deşarj edilmesi
zorunluluğunun yanında ayrıca Tesislerde Atık
Yönetmeliği ile 12.07.2019 ve 30829 sayılı
Resmi
Gazete'de yayımlanan Sıfır Atık
Yönetmeliğine uygun olarak atık önleme ve
azaltımı için gerekli
tedbirler de alınmalıdır.
Tesislerde ayrıca uygulanması gereken temiz üretim
teknikleri de Yönetmeliğin 6.maddesinde
sıralanmıştır.
Gemilerden balast suyu sedimani alinmasi ve izleme ve raporlama
hususu da Yönetmelik ile hüküm
altına alınmış; Yönetmeliğin 7.
maddesine göre, 400 GT'dan büyük gemilere
hizmet veren tesis
işleticileri, tesislerine bakım-onarım amacıyla
gelen gemilerde balast sularından kaynaklanan
sedimanların alınmasına hizmet edecek yeterli
kapasite ve teknik donanıma sahip sediman alım
tesislerini münferiden veya müştereken kurmak,
geçici faaliyet belgesi ve çevre lisansı
almak
zorundadırlar.
Sediman alım tesislerinin gemilerin gereksiz gecikmesine neden
olmayacak şekilde işletilmesi ve bu
sedimanların çevreye, insan
sağlığına, mallara ve kaynaklara zarar
vermeyecek veya bozmayacak
şekilde emniyetli olarak alınması ve bertaraf
edilmesi esastır.
Türkiye'de balast tankı temizlemesi veya
onarımı yaptırmak isteyen 400 GT'dan
büyük gemi
işletmecileri gemi balast sularından kaynaklanan
sedimanları bu Yönetmelik kapsamında lisans
almış
tesislere verirler.
Sediman alım tesisleri kullanıma uygun, erişilir ve
bu tesisleri kullanan tüm gemilerin ihtiyaçlarına
yeter
ve Bakanlıkça uygun görülecek kapasitede daha
açık bir ifadeyle gemi tesisten çıkmadan
önce sediman
alım işlemlerini tamamlayacak yeterlikte olmak
zorundadır. Sediman alımı sürecinde
görevli olan
personelin, Bakanlıkça usul ve esasları
belirlenecek eğitimi almalarını sağlamak ve
yalnızca eğitim almış
personeli bu Yönetmelik uyarınca
gerçekleştirilen iş/işlemlerde
çalıştırmakla yükümlüdür.
Gemi balast
sularından kaynaklanan sedimanların lisanslı sediman
alım tesislerinden bertaraf tesislerine
taşınmasında Atık Yönetimi
Yönetmeliği hükümleri esas
alınmalıdır.
Yönetmeliğin 14. Maddesine göre, tesis, izleme
çalışmaları için gerekli teknik
altyapıyı kurmakla, ölçüm
ve analizleri yaptırmakla, bu analiz
sonuçlarını raporlamakla ve gerekli
kayıtları tutmakla yükümlüdür.
Deniz ortamına yönelik izleme
çalışmaları, değerlendirilmek üzere
çevre izni yenileme sürecinde ve
sonraki üçüncü yılda olmak üzere
Bakanlığa sunulur. Yönetmeliğin 15. Maddesine
göre, numuneler
tesisin etki alanı içerisinde en az 5 nokta ve
dışında 2 noktada izleme yapılacak şekilde
olmalıdır. Deniz
suyunda izlenecek parametreler mevsimsel olarak izlenirken,
makro-bentoz örneklemeleri üç yılda
bir,
deniz sedimanı ve biyota örneklemeleri yılda bir kez
yapılmalıdır. Su kolonu boyunca derinliği
20
metrenin üzerinde olan istasyonlarda en az 3 derinlikte
(yüzey-ara-dip) örnekleme yapılmalıdır.
Dip
örneklemesi ise tabanın 1-2 metre üzerindeki
derinlikte yapılmalıdır. Derinliği 20 metreden
az olan
istasyonlarda örneklemenin yüzey ve dip derinlikten
yapılması yeterlidir. Deniz İzleme
Kılavuzu
esaslarına ve ilgili standart hükümlerine uygun
şekilde hareket edilmelidir.
Yönetmeliğin 16. maddesine göre, her bir tesis
yürütmekte olduğu faaliyetler, kullanılan
malzeme ve
ekipmanlar, çevreye olan olumsuz etkileri azaltmak
üzere alınan önlemler, tesiste uygulanan temiz
üretim teknikleri ile oluşan atıklar ve bu
atıkların yönetimine dair bilgileri içeren
tesis izleme raporunu
faaliyete geçtikten sonraki bir yıl içerisinde,
çevre izni yenileme sürecinde ve sonraki
üçüncü yılda
olmak üzere yazılı ve elektronik ortamda
Bakanlığa sunar. Deniz izleme raporu, izleme
çalışmasının
yapıldığı tarihten itibaren 1 ay
içerisinde hazırlanarak Il
Müdürlüğüne yazılı ve elektronik
ortamda
sunulur.
Son olarak; önemle belirtmek gerekir ki;
Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği
tarihte faaliyette olan tesisler,
bu Yönetmeliğin yürürlüğe
girdiği tarihten itibaren 1 yıl içerisinde tesis
izleme raporlarını İdareye
sunmakla yükümlüdürler. Konu hakkında daha
detaylı bilgi talep etmeniz halinde tarafımızla
aşağıdaki
irtibat numaraları üzerinden istediğiniz zaman
iletişime geçebilirsiniz.
The content of this article is intended to provide a general guide to the subject matter. Specialist advice should be sought about your specific circumstances.
