Banka ve finansal kurumlara (“Alacaklı Kuruluşlar”) kredi borcu bulunan büyük ölçekli* ve küçük ölçekli** şirketler (“Borçlular”) için “Finansal Yeniden Yapılandırma (“FYY”)” uygulamasına 19 Temmuz 2019 tarihi itibariyle yürürlüğe giren yasal düzenlemeye dayalı olarak başlanmıştır. Uygulama süresi, Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı kararı ile 15 Temmuz 2021 tarihinde 2 yıl süreyle uzatılmıştır.
*Banka ve Finansal Kurumlara 100 Milyon TL ve Üzerinde Anapara (Nakit+Gayrinakit) Kredi Borcu Bulunan Şirketler kastedilmektedir.
**Banka ve Finansal Kurumlara 100 Milyon TL ve Altında Anapara (Nakit+Gayrinakit) Kredi Borcu Bulunan Şirketler kastedilmektedir.
Uygulama ile, borçlarını ödemeye niyetli olan, ancak gelir-gider dengesi bozulduğu için edimlerini yerine getiremeyen borçluların geri ödeme yükümlülüklerini yerine getirebilmelerine imkan verilmektedir. Bu kapsamda olmak üzere;
Büyük Ölçekli İşletmeler bakımından; alacaklı kuruluşlara borç geri ödemelerinde geçici sorun yaşayan veya sorun yaşaması muhtemel görülen ticari kredi borçluları hakkında;
- Bu borçluların kredi borçlarının vadelerini uzatmak,
- Bu borçluların kredilerini yenilemek,
- Bu borçlulara ilave kredi vermek,
- Bu borçluların borçlarından kaynaklı anapara, faiz, temerrüt faizi, gecikme cezaları ve kâr payları ile kredi ilişkisinden doğan diğer her türlü alacağı indirmek veya bunlardan kısmen veya tamamen vazgeçmek, teminat azaltmak,
- Bu borçluların borçlarından kaynaklı anapara, faiz veya kâr payı alacaklarını; kısmen veya tamamen iştirake çevirmek, borçları özel amaçlı şirketler ile 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu'na göre kurulan yatırım fonlarına aynî, nakdî ya da tahsil şartına bağlı bir bedel karşılığı devir veya temlik etmek, borçlu ya da üçüncü kişilere ait ayni değerler karşılığında kısmen veya tamamen tasfiye etmek, satmak, bilanço dışına çıkarmak,
- Bu borçluların kredi borçlarına ilişkin olarak diğer Alacaklı Kuruluşlar ve alacaklılarla birlikte hareket ederek protokoller yapmak, şeklinde alınacak tedbirlerle, borçluların geri ödeme yükümlülüklerini yerine getirebilmelerine ve istihdama katkıda bulunmaya devam etmelerine imkan verilmesini sağlamak
amaçlanmıştır.
Küçük Ölçekli İşletmeler bakımından; alacaklı kuruluşlara borç geri ödemelerinde geçici sorun yaşayan veya sorun yaşaması muhtemel görülen ticari kredi borçluları hakkında;
- Bu borçluların kredi borçlarının vadelerini uzatmak,
- Bu borçluların kredilerini yenilemek,
- Bu borçluların borçlarından kaynaklı temerrüt faizinden/gecikme cezasından kısmen veya tamamen vazgeçmek,
- Bu borçluların borçlarını aynî, nakdî ya da tahsil şartına bağlı bir bedel karşılığı devir veya temlik etmek, borçları borçlu ya da üçüncü kişilere ait ayni değerler karşılığında kısmen veya tamamen tasfiye etmek, satmak,
- Bu borçluların kredi borçlarına ilişkin olarak diğer alacaklı kuruluşlar ve alacaklılarla birlikte hareket ederek protokoller yapmak, şeklinde alınacak tedbirlerle, borçluların geri ödeme yükümlülüklerini yerine getirebilmelerine ve istihdama katkıda bulunmaya devam etmelerine imkan verilmesini sağlamak amaçlanmıştır.
Finansal yeniden yapılandırma kapsamına alınacak borçluların mali durumlarının tespit edilmesi ve bu kapsamda borçlarının yeniden yapılandırılması sonucunda borçlarını geri ödeme kabiliyeti kazanacağına kanaat getirilmesi şarttır. Borçlarını geri ödeme kabiliyeti kazanamayacağına kanaat getirilen borçlular finansal yeniden yapılandırma kapsamına alınamaz.
Finansal yeniden yapılandırma uygulaması kapsamında yer alabilecek “Alacaklı Kuruluşlar”, 5411 sayılı Bankacılık Kanunun 3. maddesinde geçen bankalar, 6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanununun 3. maddesinde geçen şirketler, borçlulara doğrudan kredi kullandırmış olan yurt dışında kurulu bankalar ve finansal kuruluşlar, Türkiye'ye doğrudan yatırım yapan çok taraflı bankalar ve kuruluşlar, alacak tahsiline yönelik olarak bu alacaklılar tarafından kurulacak özel amaçlı şirketler ile aynı amaçla 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanununa göre kurulan yatırım fonlarıdır.
Finansal yeniden yapılandırma uygulaması kapsamında yer alabilecek “Borçlular” ise, 5684 sayılı Sigortacılık Kanunu, 6361 sayılı Kanun, 6493 sayılı Ödeme ve Menkul Kıymet Mutabakat Sistemleri Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para Kuruluşları Hakkında Kanun, yatırım ortaklıkları hariç 6362 sayılı Kanunun 35. maddesine tabi kuruluşlar dışında kalan, Türkiye'de kurulu şirketlerdir. Haklarında iflas kararı bulunan borçlular kapsam dışında kalmaktadır.
FYY sürecine alınabilecek borçlular; en yüksek tutarlı alacaklara sahip 3 alacaklı kuruluştan birine başvuruda bulunmalıdır. Küçük ölçekli şirketler bakımından başvuru, en yüksek tutarlı alacaklara sahip 3 alacaklı kuruluştan birine, ilk başvuru yapılan alacaklı kuruluş kabul etmezse, 2. ve 3. sıradaki alacaklı kuruluşa yapılır; üçüncü alacaklı kuruluş da başvuruyu kabul etmezse yeniden yapılandırma süreci başlamaz.
Başvurulan alacaklı kuruluşa usulüne uygun bir şekilde başvuruda bulunulması ve başvurunun ilgili alacaklı kuruluşlar ile paylaşılmasıyla durumun korunması süreci başlar: i) Borçlunun, başvuru tarihinden önce herhangi bir alacaklı kuruluş tarafından başlatılmış yasal takipler sonucu; satış günü alınmış olması, ihalenin feshi davasının sürmesi, borcun icra taahhüdüne bağlanmış olması, tasarrufun iptali davasının devam etmesi gibi aksiyonlar alınmışsa bu işlemler FYY'den etkilenmez. ii) Küçük ölçekli işletmeler bakımından FYY sürecinde alacaklı kuruluşlar, borçlu hakkında yeniden yapılandırılan alacaklara ilişkin olarak; icra takibi yapamaz (zamanaşımı ve hak düşürücü süreler nedeniyle hak kaybına yol açacak durumlar hariç olmak üzere), mevcut takiplere devam edemez, yeni takipler açamaz, diğer yasal yollara başvuramaz. AKK üyeleri tarafından sürecin başlamasından önce alınmış mevcut teminatların korunması esastır.
FYYS, öncesinde alacaklı kuruluşlar ile borçlu ve müteselsil kefiller arasında akdedilmiş olan kredi sözleşmelerinin geçerliliğini ortadan kaldırmamakta olup, anılan kredi sözleşmelerine ek olmak üzere imzalanmaktadır. Taraflar anılan kredi sözleşmeleri ile FYYS hükümleri arasında çelişen bir hüküm bulunması halinde bu FYYS hükümlerinin uygulanacağını, FYYS'nin, herhangi bir surette FYYS'ye konu borçların yenilendiği, mevcut borçların ve kefaletlerin sona erdiği, başkaca bir borcun bulunmadığı anlamına gelmediğini, alacaklı kuruluşlar bakımından herhangi bir teminattan feragat anlamına da gelmediğini kabul edeceklerdir.
Katılım Bankaları kredi tahsisi, yapılandırma, rezerv hesabı, katılma hesabı, kar dağıtımı, kar payı, gecikme cezası ve sair bankacılık uygulamalarında FYYS'de belirlenmiş olan şartlara aykırılık oluşturmayacak şekilde katılım bankalarına ilişkin mevzuata uygun olarak kendi uygulama ve işleyiş prensiplerine uygun yöntemlerle işlem tesis edecektir. FYYS uygulamasında akdi faiz kar payı, temerrüt faizi gecikme cezası olarak uygulanmaktadır.
Finansal yeniden yapılandırma kapsamında yapılacak işlemler; cezaevi harcı ve 492 sayılı Harçlar Kanununa göre alınan harçlardan (yargı harcı dâhil) ve düzenlenecek kâğıtlar (Çerçeve Anlaşmaları ve Sözleşmeler dahil) 488 sayılı Damga Vergisi Kanununa göre alınan damga vergisinden, alacaklı kuruluşlar tarafından her ne nam altında olursa olsun tahsil edilecek tutarlar 6802 sayılı Gider Vergileri Kanunu gereği ödenecek banka ve sigorta muameleleri vergisinden, kullandırılan ve kullandırılacak krediler kaynak kullanımını destekleme fonundan istisnadır. Finansal yeniden yapılandırma kapsamına alınan bir borçlunun borçlarının finansal yeniden yapılandırma sözleşmesinin imza tarihini izleyen yılın başından itibaren iki yıl içerisinde tekrar finansal yeniden yapılandırmaya konu edilmesi hâlinde, uygulanmasına imkân verilen vergi istisnaları ve teşvikler uygulanmaz.
The content of this article is intended to provide a general guide to the subject matter. Specialist advice should be sought about your specific circumstances.
