Özet:  Türk kamu sektörünün ilk profesyonel çağrı merkezi olan Vergi İletişim Merkezi (189),  Gelir İdaresi Başkanlığının ilk erişim noktasıdır.  Avrupa Birliği projesi kapsamında 2008 yılında hayata geçirilen Vergi İletişim Merkezi, yurt dışı ve tüm illerden gelen vergisel konulardaki çağrılara hizmet vermektedir. Vergi İletişim Merkezi'nin çalışanları, Gelir İdaresinin bünyesinde istihdam ettiği gelir uzmanlarından oluşmaktadır.

Anahtar kelimeler:  Vergi İletişim Merkezi (VİMER-189), mükellef temsilcisi, vergi danışma, borç sorgulama, e-vergi uygulamaları, ingilizce e-posta.

OECD ve FTA (OECD Vergi İdareleri Forumu) üyesi ülkelerdeki gelir idarelerinin gelişimine baktığımızda; mükellef haklarına saygılı, anayasal vergilendirme ilkelerini hayata geçirmeyi hedefleyen, yargı kararlarına uyumlu, etkin, farklı uygulamalara yer vermeyen, tüm vergisel süreçleri dijital ortama taşımak suretiyle fiziki binalarda hizmet vermeyi ortadan kaldırmaya yönelik bir süreç içinde oldukları görülmektedir. Bu kapsamda, Türk Gelir İdaresi de e-vergi uygulamaları yanında çağrı merkezini de eş zamanlı olarak hayata geçirmiş bulunmaktadır.

Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de kamu ve özel sektörde en hızlı büyüyen sektörlerden biri de çağrı merkezleridir. Ülkemizde yaklaşık iki  yüz bine yakın çalışanı ile çağrı merkezleri hayatımızın ayrılmaz bir parçası olmuştur. Kamu çağrı merkezlerinin ağırlığı ise sektörün %12'sini oluşturmaktadır.  Bu çalışmamızda, mükelleflerin ve meslek mensuplarının yılın her döneminde ve özellikle yıllık beyan döneminde en çok yardım aldıkları birim olan VİMER'den bahsedeceğiz.

Gerçek kişi tam/dar mükellefler tarafından bir yıllık beyan dönemi daha başladı. 2023 yılında Gelir Vergisi Kanununda sayılan yedi gelir unsurundan bir veya birden fazlasını elde edip yıllık beyanname vermesi gerekenler 1 Mart-1 Nisan 2024 döneminde gelir vergisi beyannamesi vereceklerdir.

2023 yılında elde edilen gelirlerin yıllık beyanı sırasında tereddüt edilen hususlar hakkında yardım almak ve doğru beyanda bulunmak için vatandaşlar/mükellefler 189 numaralı telefonu aramak suretiyle Gelir İdaresinin çağrı merkezi olan Vergi İletişim Merkezinden profesyonel, doğru ve hızlı bir şekilde yardım alabilirler.

Peki ilk defa yıllık beyanname verecek olan kişiler veya öteden buyana beyanname verenler Vergi İletişim Merkezindeki mükellef temsilcilerine neler sorabilirler?

İşte Türk Gelir İdaresinin kamuda ilk profesyonel çağrı merkezi olan vergi iletişim merkezinin 189 numaralı telefon hattını aramak suretiyle vergi kanunları uygulaması dışında, beyan döneminde sorulabilecek binlerce sorudan bazıları şöyledir;

  • Yıllık beyanname verme süresi, verginin ödenme süresi, ödeme kanalları nelerdir?
  • Yıllık beyannameyi Dijital Vergi Dairesi üzerinden nasıl verebilirim?
  • Hazır Beyan Sistemi üzerinde benim için hazırlanan kira, ücret, menkul sermaye iradı ve diğer kazanç ve iratlara ilişkin beyannamede değişiklik yapabilir miyim?
  • Mesken ve işyeri kira gelirim var, hangi şartlarda yıllık beyanname vereceğim?
  • Tek ve/veya birden fazla işverenden tevkifatlı ücret gelirim var beyanname verecek miyim?
  • Yurtdışından veya yurtiçinden tevkifatsız ücret gelirim var beyanname verecek miyim?
  • Kar payı, Devlet tahvili/Hazine bonosu/eurobond faizi, off-shore/alacak faizi gelirim var beyanname verecek miyim?
  • Beş yıl içinde gayrimenkul alım-satımı yaptım hangi durumlarda beyanname vereceğim?
  • Ticari, zirai ve mesleki kazancımdan zarar ettim yine yıllık beyanname verecek miyim?
  • İstisna tutarının altında kira gelirim var ne yapmalıyım?
  • Kira gelirinin beyanı durumunda gider indirimini nasıl yapacağım?
  • Yıllık beyanname vermem durumumda hangi harcamaları indirebilirim?
  • Eğitim ve sağlık harcamalarını beyan edilen gelirimden hangi şartlarla düşebilirim?
  • Ailem için ödediğim hayat/şahıs sigorta primlerini beyannamede nasıl indirebilirim?
  • Yıl içinde yaptığım bağış ve yardımları hangi oranlarda ve şartlarda düşebilirim?
  • Yıl içinde tevkif yoluyla ödediğim vergileri nasıl mahsup edebilirim?
  • Geçmiş yıl zararlarını beyannamede indirebilir miyim?
  • Yıl içinde ödediğim vergiler hesaplanan vergiden fazlaysa kalan tutarı nasıl geri alabilir?
  • Ticari, zirai ve mesleki kazancımın beyanında %5 vergi indiriminden nasıl yararlanabilirim?
  • Yıllık Beyannameyi sistem üzerinden nasıl doldurup onaylayacağım?
  • Süresinde veremediğim yıllık beyannameyi pişmanlıkla nasıl verebilirim?

Şimdi, yıllık bir milyona yakın çağrı alan ve toplumsal vergi bilincinin artmasını sağlayan ve mükelleflerin vergiye gönüllü uyumlarını artıran Vergi İletişim Merkezini biraz daha detaylı olarak inceleyelim.

Türk Gelir İdaresi, 2005 yılında Gelirler Genel Müdürlüğünden Gelir İdaresi Başkanlığına dönüşmesi sonrasında; mükelleflerin ihtiyaç, talep ve beklentilerinin belirlenmesi, işlemlerini hızlı ve güvenli bir şekilde yapabilecekleri hizmet kanallarının geliştirilmesi ve toplumsal farkındalığı artırmaya yönelik çalışmalar yoluyla vergiye gönüllü uyumun ve vergi bilincinin arttırılması amaçlarına yönelik çalışmalar yapmaktadır.

Türk Gelir İdaresi Başkanlığı, mükellef haklarını gözeterek yüksek kalitede hizmet sunmak ve mükelleflerin yükümlülüklerini kolayca yerine getirebilmeleri için gerekli tedbirleri alma gayesiyle, "mükelleflerin vergiye gönüllü uyumunu arttıracak yeterli desteği vermek" için hizmet kalitesini sürekli artırmaya çalışmaktadır.

Bu kapsamda, son yirmi yılda vergisel işlem ve süreçlerde büyük bir dönüşüm sağlanmış, geliştirilen ve hayata geçirilen e-vergi uygulamaları ile vergi dairesinde yapılan tüm vergisel işlemler internet ortamına taşınmıştır. Vergi İletişim Merkezi de mükellef odaklı hizmet anlayışının bir gereği olarak 2008 yılında hayata geçirilmiştir. VİMER, kendi insan kaynağı ile vatandaşlara hizmet sunan ender çağrı merkezlerinden biri olarak faaliyetine devam etmektedir.

VİMER 189'un hizmet saatleri hafta içi 09:00-18:00 arasında olup, resmi tatil günlerinde hizmet verilmemektedir. Vergi İletişim Merkezi ile sabit telefonla yapılan görüşmeler şehir içi görüşme tarifesi üzerinden, cep telefonu ile yapılan görüşmeler ise GSM firmalarıyla yapılan anlaşmaya göre ücretlendirilmektedir.

Vergi İletişim Merkezine ulaşmak için yurt içinden 189'u, yurt dışından ise 00903121891122 telefon numarasını arayarak ulaşabilmektedir.  VİMER, mükelleflerin vergi ile ilgili konularda güncel ve doğru bilgiye telefon aracılığıyla ulaşmalarını sağlamak amacıyla faaliyet göstermektedir. VİMER tarafından sunulan hizmetler şöyledir;

  • Mevzuat ve elektronik uygulamalarla ilgili danışmanlık hizmeti
  • Telefonla ve internet ortamında ihbar bildirimlerinin alınması
  • Borç sorgulama ve borç bildirim hizmeti
  • Mükellef geri bildirim sistemi
  • Motorlu taşıtlar vergisi plaka tescil tarihi sorgulama
  • İngilizce e-posta yanıt sistemi (İngilizce e-posta sistemi ile  infovimer@gelirler.gov.tr  adresine gönderilen sorulara İngilizce olarak cevap verilmektedir)
  • Gayrimenkul sermaye iradı beyannamesine ilişkin randevu taleplerini alma (Sadece kira geliri elde eden 60 yaşını doldurmuş mükellefler ile engellilik veya hastalığı nedeniyle vergi dairesine gidemeyecek durumda olan mükelleflerin, Vergi İletişim Merkezini arayarak randevu almaları halinde mükelleflerin adreslerine gidilerek beyannamelerini doldurmalarına yardımcı olunmaktadır)
  • Geri arama 

Ülkemizde verginin toplumun tüm kesimlerine benimsetilmesine ve vergiyi gönüllü olarak ödeme alışkanlığının arttırılmasına yönelik olarak Vergi İletişim Merkezinde verilen hizmetlere her geçen yıl yenileri eklenmektedir. Gelir İdaresinin yayımlanan faaliyet raporlarına göre; kurulduğu tarihten bu yana on milyonun üzerinde vergisel konulardaki soruları cevaplayan vergi iletişim merkezi, mükellefin ilk araması anında sorulan soruların %97'sini anında cevaplayabilmektedir.

Son yirmi yılda gelir idareleri tarafından mükellefle yüzyüze iletişimden dijital iletişime doğru bir süreç yaşanmaktadır. Gelir İdaresi Başkanlığı da önce internet vergi dairesi, ardında interaktif vergi dairesi ve şimdi de dijital vergi dairesi ile tüm vergisel süreçleri elektronik ortama taşımakta ve artık mükelleflerin vergi dairesine gitmedikleri bir sistem kurgulayıp hayata geçirmektedir. İşte Vergi İletişim Merkezi de e-vergi uygulamalarına mükellefin ve meslek mensubunun uyum sürecinde büyük katkı sunmaktadır.

Çağrı merkezi, kurumların temasta oldukları kişi ve/ veya kurumlarla olan etkileşimini en kısa yoldan sağlamaktadır. Örneğin mükellefler ve meslek mensupları yayımlanan bir genel tebliğ hakkında anında bir telefonla bilgi alabilmekte ve bağlı olduğu vergi dairesine gitmeden sorusuna cevap bulabilmektedir.  Çağrı merkezlerinin kaliteli hizmet sunması, bağlı olduğu kurumun toplumsal imajını da olumlu yönde artırmaktadır.

Gelir İdaresi Başkanlığının yürütmekte olduğu mükellef odaklı hizmet anlayışı kapsamında hayata geçirdiği tüm dijital vergi uygulamalarına ilişkin olarak her türlü yardım ve yönlendirmelerde bulunma kapasitesine sahip olan Vergi İletişim Merkezi sadece vergisel konularda danışmanlık hizmeti sunmamakta, meslek mensuplarının e-vergi uygulamaları hakkındaki her türlü sorusunu anında cevaplamaktadır. Ayrıca, kayıtdışı ekonomiyle mücadele kapsamında vatandaşların vergi kayıp ve kaçağı hakkında ihbarda bulunmalar durumunda, ülke genelinde gerekli denetimler yapılmaktadır.

Gelir İdaresi Başkanlığının mükellef odaklı hizmet anlayışı doğrultusunda vergi ile ilgili konularda mükellef haklarını gözeterek profesyonel, kaliteli, güncel ve etkin bir şekilde hizmet sunmak, vergi kanunlarının tüm mükellefler için aynı standartlarda yorumlanmasını ve uygulanmasını sağlamak amacıyla Vergi İletişim Merkezi (VİMER-189) 2008 yılından bu yana çağrı merkezi olarak hizmet vermekte olup her geçen yıl yeni hizmet seçenekleri ile vatandaşların/mükelleflerin ve meslek mensuplarının memnuniyetini artırmaya devam etmektedir.

Sonuç olarak Türk Gelir İdaresi, Hollanda Gelir ve Gümrük İdaresinin sloganı olan "Size vergiyi sevdiremeyiz ama onu kolaylaştırabiliriz" söyleminin gereği olan tüm vergisel işlem ve süreçleri dijital ortama taşımak suretiyle mükelleflerin vergiye gönüllü uyumunda ciddi ilerlemeler sağlamış ve teknolojik gücünü kullanmak suretiyle vergisel süreçleri kolaylaştırmıştır. GİB Teknoloji son dönemde hayata geçirdiği Dijital Vergi Dairesi uygulaması ile mükelleflere tüm elektronik uygulamalara tek bir yerden ulaşabilme, işlemlerini hızlı ve güvenli bir şekilde yapabilme imkanı sağlamıştır. Yine, 2023 yılında hayata geçirilen Dijital Vergi Asistanı GİBİ, şifre ve giriş işlemi gerekmeksizin 7/24 yapay zeka teknolojisi ile mükellef sorularına cevap vermektedir. Bu kapsamda, Gelir İdaresi Başkanlığı her açıdan anlamlı olan "Vergi Geleceğimizdir" sloganı ile mükellef odaklı ve yenilikçi bir idare olma vizyonu ile teknolojik imkanları da kullanmak suretiyle vergi toplama işini etkin bir şekilde yapmaya ve mükellef memnuniyetini sağlamaya devam etmektedir.

*Bu yazıda yapılan açıklamalar, tamamıyla yazarına ait olup, hiçbir şekilde yazarın çalıştığı kurumunu bağlamaz, kurumunun görüşü olarak kullanılamaz ve değerlendirilemez.

The content of this article is intended to provide a general guide to the subject matter. Specialist advice should be sought about your specific circumstances.