MENKUL SATIŞ SÖZLEŞMELERİNDE SÖZLEŞME BEDELİNİN TÜRK PARASI CİNSİNDEN YAPILMASI ZORUNLULUĞUNA İLİŞKİN ÖNEMLİ İSTİSNALARIN YER ALDIĞI 2024-32/69 SAYILI TEBLİĞ YAYIMLANMIŞTIR
2022/45 sayılı Sirkülerimizde belirtildiği
üzere,
19/04/2022 tarihli ve 31814 sayılı Resmi Gazete'de
yayımlanan 2022-32/66 sayılı Tebliğ
ile, Türk Parası Kıymetini Koruma
Hakkında 32 sayılı Karara ilişkin Tebliğin
(Tebliğ No: 2008-32/34) (“Tebliğ”)
dövizli sözleşme yasağı
uygulamasını düzenleyen 8 inci maddesinin 9 uncu
fıkrasında değişiklik yapılmış
ve Türkiye'de yerleşik kişilerin kendi
aralarında akdedecekleri; taşıt satış
sözleşmeleri dışında kalan menkul
satış
sözleşmelerinde sözleşme bedelinin ve
bu sözleşmelerden kaynaklanan diğer ödeme
yükümlülüklerinin döviz cinsinden veya
dövize endeksli olarak kararlaştırılması
mümkünken bu sözleşmelere
ilişkin ödeme
yükümlülüklerinin Türk
parası cinsinden yerine getirilmesi zorunlu hale
getirilmişti.
Getirilen bu düzenlemeye ilişkin olarak belirsizliklerin giderilmesine yönelik olarak Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından 21/4/2022 tarihinde bir Basın Duyurusu yayımlanmıştı.
Bu defa 28 Şubat 2024 tarih ve 32474 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karara İlişkin Tebliğ (Tebliğ No: 2008-32/34)'de Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Tebliğ No: 2024-32/69) ile menkul satış sözleşmelerinin ödemesinin Türk parası cinsinden yapılması zorunluluğuna bazı istisnalar getirilmiştir.
Yapılan değişiklikler sonrasında
Tebliğin 8 inci maddesinin 9 uncu fıkrası
aşağıdaki şekilde olmuştur:
| DEĞİŞİKLİK ÖNCESİ | DEĞİŞİKLİK SONRASI |
| (9) Türkiye'de yerleşik kişilerin kendi aralarında akdedecekleri; taşıt satış sözleşmeleri dışında kalan menkul satış sözleşmelerinde sözleşme bedelini ve bu sözleşmelerden kaynaklanan diğer ödeme yükümlülüklerini döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak kararlaştırmaları mümkündür. Ancak sözleşme konusu ödeme yükümlülüklerinin Türk parası cinsinden yerine getirilmesi ve kabul edilmesi zorunludur. | (9) Türkiye'de yerleşik
kişilerin kendi aralarında akdedecekleri; taşıt
satış sözleşmeleri dışında kalan
menkul satış sözleşmelerinde sözleşme
bedelini ve bu sözleşmelerden kaynaklanan diğer
ödeme yükümlülüklerini döviz
cinsinden veya dövize endeksli olarak
kararlaştırmaları
mümkündür. Ancak söz konusu
sözleşmelere ilişkin aşağıda
belirtilen haller dışında
kalan ödeme yükümlülüklerinin
Türk parası cinsinden yerine getirilmesi ve kabul
edilmesi zorunludur:
a) 19/4/2022 tarihinden önce akdedilen menkul
satış sözleşmelerinin ifası
kapsamında 19/4/2022 tarihli ve 31814 sayılı
Resmî Gazete'de yayımlanan Türk Parası
Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karara
İlişkin Tebliğ (Tebliğ No: 2008-32/34)'de
Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ
(Tebliğ No: 2022-32/66)'in yürürlük
tarihi öncesinde dolaşıma girmiş bulunan
döviz cinsinden kıymetli evraklar kapsamındaki
ödeme yükümlülükleri. |
Buna göre; Türkiye'de yerleşik kişilerin kendi aralarında akdedecekleri; taşıt satış sözleşmeleri dışında kalan menkul satış sözleşmelerinin sözleşme bedelini döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak kararlaştırmaları halen mümkündür.
Bu sözleşmelerdeki ödeme yükümlülüklerinin Türk parası cinsinden yerine getirilmesi ve kabul edilmesi de halen zorunlu olmakla birlikte sadece aşağıda belirtilen hallerde ödemeler döviz cinsinden yapılabilecektir.
9'UNCU FIKRANIN A), B) ve C) BENDİ KAPSAMINDAKİ DEĞİŞİKLİKLER:
Tebliğ ile 9'uncu Fıkra'ya eklenen a, b ve c bentleri esasen Maliye Bakanlığının yukarda bahsettiğimiz 21/4/2022 tarihli Basın Duyurusu'nda yapılan açıklamaların Tebliğ'e eklenmesinden ibarettir. Böylelikle Basın Duyurusuyla yapılan açıklamalara yasal zemin sağlanmıştır. Bu düzenlemeler mevcut uygulamada herhangi bir değişiklik getirmemiştir.
Bu bentler ilgili Basın Bülteni'nin yayım tarihi olan 21/4/2022 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere Tebliğin yayım tarihinde (28/2/2024) yürürlüğe girmiştir.
DIŞ TİCARET SERMAYE ŞİRKETİ,
SEKTÖREL DIŞ TİCARET ŞİRKETİ,
İHRACAT KONSORSİYUMU VE E-İHRACAT KONSORSİYUMU
STATÜSÜNE SAHİP ŞİRKETLERE TANINAN
İSTİSNA
Yapılan düzenlemeyle aracılı ihracat sözleşmesine dayanarak Dış Ticaret Sermaye Şirketleri (DTSŞ) veya Sektörel Dış Ticaret Şirketleri (SDTŞ) üzerinden gerçekleştirilecek ihracatlara yönelik yapılan menkul satışına ilişkin ödemelerin döviz cinsinden yapılması mümkün hale gelmiştir.
Buna göre ihracata aracılık eden şirket 8/12/2004 tarihli ve 25664 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Dış Ticaret Sermaye Şirketi Statüsüne İlişkin Tebliğ (İhracat: 2004/12) ve 2/7/2004 tarihli ve 25510 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Sektörel Dış Ticaret Şirketleri Statüsüne İlişkin Tebliğ (İhracat: 2004/4) kapsamında DTSŞ ve SDTŞ ise bu menkul mal satışına ilişkin ödemeler döviz cinsinden yapılabilecektir. İhracata aracılık eden şirket bu özel statüde DTSŞ ve SDTŞ değilse menkul mal satışlarına ilişkin ödemelerin Türk parası cinsinden yapılması zorunluluğu devam etmektedir. Yine DTSŞ ve SDTŞ aracılığıyla yapılmayan satışlar ihraç kayıtlı satış kapsamında olsa dahi herhangi bir istisna söz konusu değildir.
Yine 17/8/2022 tarihli ve 5973 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile yürürlüğe konulan İhracat Destekleri Hakkında Karar kapsamındaki İhracat Konsorsiyumu ve 24/8/2022 tarihli ve 5986 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile yürürlüğe konulan E-İhracat Destekleri Hakkında Karar kapsamındaki E-İhracat Konsorsiyumu statüsüne sahip şirketler üzerinden aracılı ihracat sözleşmesine dayanarak gerçekleştirilecek ihracatlara yönelik menkul satış sözleşmeleri kapsamındaki ödeme yükümlülükleri de döviz cinsinden yapılabilecektir.
Bu bentle ilgili düzenleme Tebliğin yayım tarihinde (28/2/2024) yürürlüğe girmiştir.
TRANSİT TİCARET VE ANTREPO İLE GEÇİCİ DEPOLAMA VE SERBEST BÖLGE HÜKÜMLERİNİN UYGULANDIĞI MENKUL TESLİMİNE İLİŞKİN İSTİSNA
Yapılan düzenlemeyle (Gümrük beyannamesine tabi tutulan ihrakiye satış ve teslimi dahil) Gümrük Kanunundaki transit ve gümrük antrepo rejimleri ile serbest bölge ve geçici depolama hükümlerinin uygulandığı malların teslimine ilişkin ödemelerin döviz cinsinden yapılabilmesi mümkün hale gelmiştir.
Gümrük Kanununun 47 ila 50 nci maddelerinde geçici depolama hükümleri, 84 ila 92 nci maddelerinde transit rejimi, 93 ila 107 nci maddelerinde gümrük antrepo rejimi, 152 ila 162 nci maddelerinde ise serbest bölge hükümlerine ilişkin açıklamalara yer verilmiştir.
Yukarıda belirtilen gümrük rejimleri kapsamındaki malların yurtdışından getirilerek bu yerlere konulması ve bu yerlerde teslimine ilişkin ödemeler döviz cinsinden yapılabilecektir.
Bu bentle ilgili düzenleme Tebliğin yayım tarihinde (28/2/2024) yürürlüğe girmiştir.
SERBEST BÖLGEDE FAALİYET GÖSTEREN FİRMALAR İLE DIŞ TİCARET İŞLEMLERİ KAPSAMINDA YAPILAN MENKUL TESLİMİNE İLİŞKİN İLİŞKİN İSTİSNA
Bilindiği üzere, Finansal Piyasalar ve Kambiyo Genel Müdürlüğü'nün 24/06/2022 Gün ve E-37518347-045.99-1314528 Sayılı yazısında serbest bölgede şubeleri vasıtasıyla faaliyet gösteren ve Türkiye'de yerleşik sayılan şirketlerin, serbest bölge sınırları dışında Türkiye'de yerleşik bir firma ile akdedeceği menkul satış sözleşmelerine ilişkin ödeme yükümlülüklerinin döviz cinsinden yapılamayacağı belirtilmişti.
Yapılan düzenlemeyle serbest bölgede faaliyet gösteren şirketlerin Türkiye'de yerleşik bir firma ile dış ticaret işlemi (ihracat, ithalat gibi) kapsamında gerçekleştilen menkul mal satışına ilişkin sözleşmelere konu ödemelerin döviz cinsinden yapılması mümkün hale gelmiştir.
Bu bentle ilgili düzenleme Tebliğin yayım tarihinde (28/2/2024) yürürlüğe girmiştir.
Saygılarımızla.
The content of this article is intended to provide a general guide to the subject matter. Specialist advice should be sought about your specific circumstances.
