6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun'da (“Kanun”) önemli değişiklikler yapan Tü­keticinin Korunması Hakkında Kanun ile Kat Mülkiyeti Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun (“Değişiklik Kanunu”) 01 Nisan 2022 tarihli ve 31796 sayılı Resmi Gazete'de yayımlan­mıştır.

İşbu bilgi notunda Değişiklik Kanunu'nda öne çıkan düzenlemelere kısaca yer verilmektedir.

  1. Gelişmeler

Değişiklik Kanunu ile taksitle satış sözleşmeleri, tüketici kredileri, konut finansmanı, ön ödemeli konut satışı, aracı hizmet sağlayıcılarının sorumlulukları, devre tatil sözleşmeleri, yenilenmiş ürün­ler, satış sonrası hizmetler, uyuşmazlık çözümleri ve idari para cezaları konularında değişiklik ya­pılmıştır.

  1. Taksitle Satış Sözleşmeleri

Değişiklik Kanunu'nun 1'inci maddesi ile tüketicinin temerrüde düşmesi nedeniyle borcun tama­mının muaccel hale gelmesinin şartlarını düzenleyen Kanun'un 19'uncu maddesinde değişiklik ya­pılmıştır. Değişiklik öncesi düzenlemeye göre satıcı veya sağlayıcının borcun tümünün ifasını talep etme hakkı, tüketicinin kalan borcun en az onda birini ve birbirini izleyen en az iki taksiti ödemede temerrüde düşmesi halinde kullanılabiliyorken, Değişiklik Kanunu ile birlikte tüketicinin sözleşme­de yer alan bedelin en az onda birini oluşturan ve birbirini izleyen en az iki taksiti ödemede temerrü­de düşmesi halinde kullanılabilecektir. Böylece, tüketici lehine daha geniş bir koruma sağlanmıştır.

  1. Tüketici Kredileri

Değişiklik Kanunu'nun 2'nci maddesi ile tüketici kredilerinde cayma hakkını düzenleyen Kanun'un 24'üncü maddesinin ikinci fıkrasına ekleme yapılmıştır. Buna göre, on dört günlük cayma hakkı süresi içerisinde kredi borcunun tamamının erken ödenmesi halinde bildirim aranmaksızın cayma hakkına ilişkin hükümler uygulanacak ve ilgili ücretlerin iadesi yapılacaktır.

Değişiklik Kanunu'nun 3'üncü maddesi ile tüketici kredisi sözleşmelerinde değişiklik yapılmasını düzenleyen Kanun'un 26'ncı maddesinin ikinci fıkrasında değişiklik yapılmıştır. Bu düzenleme ile belirsiz süreli kredi sözleşmelerinde faiz oranının düşürülmesi halinde tüketicilere 30 (otuz) gün içinde bildirim yapılması şartı kaldırılmış olup, tüketiciler düşürülmüş faiz oranlarından bildirim gerekmeksizin faydalanabilecektir.

Değişiklik Kanunu'nun 4'üncü maddesi ile ise Kanun'un 29'uncu maddesinde değişiklik yapılarak, tüketici kredisi sözleşmelerinde kredi bağlantılı sigortalar ile yan finansal ürün ve hizmetler düzen­lenmiştir. Buna göre, kredi ile bağlantılı sigortanın tüketiciye sunulabilmesi, kredi bağlantılı sigorta içermeyen bir sözleşmeyi de tüketiciye sunma şartına bağlanmıştır. Kredi bağlantılı sigorta yalnızca kredi borcunun geri ödenmesinin teminatını sağlayacak olup, tüketici kredisi sözleşmesinin akdedil­mesi yan finansal ürün ve hizmetlerin satın alınması şartına bağlanamayacaktır.

  1. Konut Finansmanı ve Ön Ödemeli Konut Satışı

Değişiklik Kanunu'nun 5'inci maddesi ile konut finansmanında kredi bağlantılı sigortalar ile yan finansal ürün ve hizmetleri düzenleyen Kanun'un 38 inci maddesinde değişiklik yapılmış olup, yu­karıda izah edilen tüketici kredisi sözleşmelerinde kredi bağlantılı sigortalar ile yan finansal ürün ve hizmetlere ilişkin şartlar konut finansmanı sözleşmeleri için de öngörülmüştür.

Ön ödemeli konut satışı yönünden ise, Kanun'un konut teslimini düzenleyen 44'üncü maddesinde değişiklik yapılarak, azami teslim süresi sözleşme tarihinden itibaren otuz altı aydan kırk sekiz aya çıkarılmıştır.

  1. Mesafeli Sözleşmeler ve Aracı Hizmet Sağlayıcılar

Değişiklik Kanunu'nun 7'nci maddesi ile Kanun'un mesafeli sözleşmeleri ve aracı hizmet sağlayı­cıları düzenleyen 48'inci maddesinde çeşitli değişiklikler yapılmıştır.

İlk olarak, Kanun'un 48'inci maddesinin üçüncü fıkrasında yapılan değişiklik ile tüketicinin isteği veya kişisel ihtiyaçları doğrultusunda hazırlanan mallara ilişkin sözleşmelerde malların teslimi için öngörülen otuz günlük teslim süresi şartı kaldırılmıştır.

Aracı hizmet sağlayıcıları yönünden ise, aracılık ettikleri sözleşmelerde aracı hizmet sağlayıcılara çeşitli yükümlülükler yüklenmiştir. Buna göre aracı hizmet sağlayıcılar aşağıda sayılan hususlardan sorumlu olacaktır:

(a) Tüketiciye ön bilgilendirmenin yapılmasından, teyidinden ve ispatından satıcı veya sağlayıcı ile birlikte müteselsilen,

(b) Veri girişinin satıcı veya sağlayıcı tarafından yapıldığı durumlar hariç olmak üzere, yönetme­likle belirlenen ön bilgilendirmede bulunması zorunlu hususlardaki eksikliklerden,

(c) Kanun'un 48'inci maddesinde yer alan hususlardan dolayı tüketicilerin satıcı veya sağlayıcı­lar ile yaptıkları işlemlere ilişkin kayıtların tutulmasından ve istenilmesi hâlinde bu bilgilerin ilgili kamu kurum ve kuruluşları ile tüketicilere verilmesinden,

(d) Satıcı veya sağlayıcı ile yaptıkları aracılık hizmetine ilişkin sözleşmeye aykırı uygulamaları nedeniyle satıcı ve sağlayıcıların bu madde hükümlerine aykırı davranmasına sebep oldukları her bir işlemden,

(e) Satıcı veya sağlayıcı adına bedel tahsil etmesi halinde, mal veya hizmetin tüketiciye teslim veya ifası sonrası bedelin satıcıya veya sağlayıcıya aktarıldığı durumlar ile Kanun'un 11'inci ve 15'inci maddelerinde yer alan hakların kullanımı hariç olmak üzere teslim veya ifa ile cay­ma hakkına ilişkin yükümlülüklerden satıcı veya sağlayıcı ile birlikte müteselsilen,

(f) Satıcı veya sağlayıcı onayı olmaksızın düzenledikleri kampanyalı, promosyonlu veya indirim­li satışlarda, sözleşmenin hiç ya da gereği gibi ifa edilmemesinden,

(g) Ön bilgilendirmede yer alan hususlar ile reklamlarında yer alan bilgilerin uyumlu olmasından ve ispatından.

  1. Devre Tatil Sözleşmeleri

Değişiklik Kanunu'nun 8'inci maddesi ile Kanun'un devre tatil ve uzun süreli tatil hizmeti sözleş­melerini düzenleyen 50'inci maddesinin çeşitli fıkralarında değişiklik yapılmıştır.

Buna göre, 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanununun sekizinci bölümü hükümleri kapsamında kurulan devre mülk hakkı veren sözleşmeler hariç olmak üzere tüketicilerle mülkiyet payına bağlı ayni hak sağlayan devre tatil sözleşmesi kurulamayacak, kooperatif veya ticaret şirketi ortaklığı ya da dernek veya vakıf üyeliği suretiyle devre tatil hakkı tanınamayacaktır. Böylelikle, paravan şirketler kurula­rak tüketicinin mağdur edilmesinin önüne geçilmesi hedeflenmektedir. Bu kapsamda, 01 Nisan 2022 tarihinden itibaren devre mülk satışları yalnızca finansal kiralama yoluyla ve devre tatil sözleşmeleri ile yapılabilecek ve devre tatile konu mal üzerinde ayni hak sahibi olmayanlar devre tatil satışı ya­pamayacaktır.

Devre mülk hakkı veren sözleşmeler hariç olmak üzere, devre tatil sözleşmeleri en fazla on yıllık süre için kurulabilecek olup, tüketici devre tatil hakkını belirli bir dönem için kullanmayacağını en az 90 (doksan) gün önceden satıcıya bildirilmesi halinde tüketici devre tatil hakkını kullanmadığı dönem için bedel ödeme yükümlülüğünden kurtulacaktır.

  1. Yenilenmiş Ürünler

Değişiklik Kanunu'nun 9'uncu maddesi ile Kanun'a “Yenilenmiş Ürünler” başlıklı madde 57/A ek­lenmiştir. Yenilenmiş ürünler ile kastedilen donanım, yazılım veya fiziki özelliklerinde iyileştirme yapılarak tekrar satışa sunulan kullanılmış mallardır. Böylece, son dönemde yaygınlaşan yenilenmiş ürün satışları hem tüketici lehine koruma sağlamak hem de yenilenmiş ürün satışını teşvik etmek amacıyla düzenlemeye kavuşturulmuştur.

Bahse konu yeni düzenlemeye göre; yenilenmiş ürünler için tüketiciye teslim tarihinden itibaren en az 1 (bir) yıllık garanti verilecek, yönetmelikle belirlenen mallar ancak Ticaret Bakanlığınca yetki­lendirilen merkezlerde yenilenmesi şartı ile yenilenmiş ürün olarak satılabilecektir. Yine yönetmelik ile belirlenecek ürünler, ancak Ticaret Bakanlığınca yetkilendirilen merkezlerde yenilenmesi şartı ile yenilenmiş ürün olarak satılabilecektir.

  1. Satış Sonrası Hizmetler

Değişiklik Kanunu'nun 10'uncu maddesi ile Kanun'un satış sonrası hizmetleri düzenleyen 58'inci maddesinin çeşitli fıkralarında değişiklik yapılmıştır.

Değişiklik Kanunu ile tüm yetkili servis istasyonlarına ilişkin bilgilerin kayıt altına alınması ve Ticaret Bakanlığınca oluşturulacak kaydedilmesi zorunlu hale getirilmiştir. Ek olarak, herhangi bir üretici veya ithalatçıya bağlı olmayan servislerin isimlerinde “özel servis” ibaresinin kullanılması zorunluluğu getirilmiştir. Böylece, yetkili servis ve özel servis ayrımının tüketici nezdinde yanlış bir algı yaratmasının önlenmesi hedeflenmiştir.

  1. Uyuşmazlık Çözümleri

Değişiklik Kanunu'nun 13 ve devamı maddeleri ile Kanun'un tüketici hakem heyetlerine ilişkin maddelerinde çeşitli değişiklikler yapılmıştır.

Değişiklik Kanunu ile getirilen yeni düzenlemeye göre; 2022 yılı için tüketici hakem heyetlerinin görevli olduğu uyuşmazlıkların üst sınırı yükseltilmiş ve 15.430 TL'den 30.000 TL'ye çıkarılmış, tüketicinin yerleşim yerinde veya tüketicinin işlemi yaptığı yerde tüketici hakem heyeti bulunma­ması halinde ilgili yerin kaymakamlıklarına başvuru yapma imkanı sağlanmış, tüketici hakem heyeti tarafından tebliği gereken evrakın taraflara veya vekillerine elektronik tebligat usulü ile tebliği esas haline getirilmiştir.

Ek olarak, tüketici hakem heyeti kararlarına itiraz artık tüketicinin yerleşim yerinin bulunduğu yer­deki tüketici mahkemesine de yapılabilecektir. Tüketici hakem heyetlerinin tüketici lehine verdiği kararlara karşı açılan itiraz davalarında, kararın iptali durumunda tüketici aleyhine hükmedilecek yargılama giderleri ve vekalet ücreti yönünden ise, mevcut olduğu halde tüketici hakem heyetine su­nulmayan bir bilgi veya belgenin tüketici mahkemesine sunulması nedeniyle kararın iptal edilmesi durumunda tüketici aleyhine yargılama giderine ve vekalet ücretine hükmedilmeyeceği düzenlen­miştir.

  1. Yaptırımlar

Değişiklik Kanunu ile yapılan değişiklikler uyarınca Kanun'a aykırılıklarda uygulanan idari para cezaları artırılmış ve önceki düzenlemede yer almayan yeni idari ve cezai yaptırımlar öngörülmüş­tür. Kanun ile getirilen önemli yeni yaptırımlara örnek olarak; devre tatile ilişkin belirli yükümlülük­lerin ihlaline karşı hapis cezası öngörülmüş, Kanun'un 61'inci maddesinde belirtilen yükümlülük­lere aykırılığın internet ortamı üzerinden gerçekleştirilmesi hâlinde, idari para cezalarına ek olarak ihlalin gerçekleştiği yayın, kısım, bölüm ile ilgili olarak (URL vb. şeklinde) erişimin engellenmesine Reklam Kurulu tarafından karar verilebileceği düzenlenmiştir.

  1. Değişiklik Kanunu'nun Yürürlük Tarihi

01 Nisan 2022 tarihinde Resmî Gazete'de yayımlanan Değişiklik Kanunu'nun devre tatile ilişkin hükümleri aynı gün yürürlüğe girmiş olup, geri kalan hükümler ise Değişiklik Kanunu'nun yayım tarihinden altı ay sonra, 01 Ekim 2022 tarihinde yürürlüğe girecektir.

Daha fazla bilgi ve destek için info@lbfpartners.com adresinden bizimle iletişime geçebilirsiniz.

The content of this article is intended to provide a general guide to the subject matter. Specialist advice should be sought about your specific circumstances.