ÖZET

Yönetim kurulu, anonim şirketin temsil ve yönetim organıdır. 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu  (“TTK”)'nun 369. maddesi uyarınca yönetim kurulu üyeleri ve yönetimle görevli üçüncü kişiler,  görevlerini tedbirli bir yöneticinin özeniyle yerine getirmek ve şirketin menfaatlerini dürüstlük kurallarına  uyarak gözetme yükümlülüğü altındadırlar. Yönetim kurulu üyeleri kusur ve durumun gereklerine göre  zararlardan kendilerine yükletilebildiği ölçüde sorumludurlar. Söz konusu zararlar, şirket hacmi, sermayesi  ve icra edilen işlemlerin büyüklüğü ile doğru orantılı olmakla birlikte ticari faaliyetler açısından önem  arz etmektedir. Bu kapsamda, uğranılan zararların teminat altına alınabilmesi ve şirket yöneticilerinin  (yönetim kurulu üyeleri ve müdürlerin) görevlerini rahatça yerine getirebilmeleri adına yönetici ve  müdürlere sorumluluk sigortası (D&O sigortası) yaptırılması uygulama alanı bulmuştur. Nitekim bu  uygulama günümüzde özellikle çokuluslu şirketler özelinde yaygınlaşmaktadır.

Bu çalışmamızda yönetici ve müdürlerin sorumluluk sigortasının kapsamı, tarihçesi ve türleri genel  hatlarıyla incelenmiş ve Türk hukukundaki yeri ele alınmıştır.

Anahtar Kelimeler: D&O, Sigorta, Yönetim Kurulu, Müdürler, Anonim Şirket, Sermaye  Şirketleri.

GİRİŞ

Yönetim kurulu üyeleri ve yönetimle  görevli üçüncü kişiler, görevlerini tedbirli bir  yöneticinin özeniyle yerine getirmek ve şirketin  menfaatlerini dürüstlük kurallarına uyarak  gözetmekle yükümlüdür.

Bu kapsamda, Türk hukukunda yönetim  kurulu üyeleri ve şirket yönetimine dahil olan  diğer herkes görevlerini ifa ederken şirkete, pay  sahiplerine ve şirket alacaklılarına karşı kasten  veya kusurlu davranışlarından doğan ihlâllere  karşı sorumlu kılınmıştır.

Birçok ülkenin ulusal mevzuatındaki benzer hukuki düzenlemelerden ötürü şirket yöneticilerinin görevleri esnasında gerçekleştirdiği  ihlâllerden doğan zararlardan sorumlu olup bu  zararları teminat altına alarak şirket yöneticilerinin görevini yerine getirirken daha özgür  davranabilmesi adına bu kişilere özgü bir sigorta mekanizması ihtiyacı doğmuştur. Bu sebeple  yönetim kurulu üyelerinin ve şirketi yöneten  diğer üçüncü kişilerin kayıplardan (bunlara  dava masrafları da dahil edilebilmektedir) korunması adına “Yönetici ve Müdürlerin Sorumluluğu Sigortası” (“D&O Sigortası”) adında bir  sigorta türü oluşturulmuştur.

  Makalemizin ilk bölümünde, D&O Sigortası'nın tanımı yapılacak ardından çeşitli ülke  hukuklarında ve Türk hukukunda uygulamalarına ve yasal dayanağına değinilecek ve Türk  hukuku bağlamında değerlendirmelerimize yer  verilecektir.

1. D&O SİGORTASI: TANIMI, TARİHİ, ÇEŞİTLERİ VE KAPSAMI

1.1. D&O Sigortası Nedir?

Sermaye şirketlerinin büyük hacimli işlemler yapması, bu işlemlerin beraberinde getirdiği  risk ölçeğini arttırmakta ve şirket yönetiminden mesul kişilerin sorumluluğunun kapsamını da bu doğrultuda genişletmektedir. Nitekim  globalleşen dünyada anonim şirketler ve diğer  sermaye şirketlerinin artan birleşme ve devralma işlemlerinin neticesinde büyümeleri, bu  durumla orantılı bir biçimde yönetim kurulu  üyeleri dahil olmak üzere şirket yöneticilerinin  üzerindeki sorumluluk yükünü ve bu kişilerin  çok yüksek tutarlarda zararlara neden olma riskini arttırmıştır. Yöneticilerin yol açtığı zararın  ve bunlara ilişkin davaların artmasıyla ise söz  konusu zararların karşılanmasına yönelik bir  ihtiyaç doğmuştur.1

Ticaret hayatının taşıdığı riskler, ticaret hayatının en büyük aktörlerinden olan sermaye şirketlerinin yöneticilerinin çeşitli sebeplerle dava  edilmeleri ihtimâlini beraberinde getirmektedir. Dava sebepleri, yöneticilerin ve müdürlerin  şirketteki rollerine ilişkin olup genel olarak şirketin finansal kayba veya iflasa sürüklenmesi,  şirket varlıklarının yanlış değerlendirilmesi, şirket fonlarının kötüye kullanılması, dolandırıcılık  iddiaları, işyeri kurallarına aykırı davranılması,  fikri ve sınai mülkiyet haklarının ihlâli, rekabet  hukukuna aykırı iş ve işlemlerde bulunulması ve  kurumsal yönetim ilkelerine uyulmaması gibi  hallerde ortaya çıkabilmektedir.

D&O Sigortası, yukarıda açıklandığı üzere  şirket yöneticilerinin görevleri sırasında sebebiyet verdikleri zararların teminat altına alınması ve bu kapsamda yöneticilerin görevlerini  rahatça yerine getirilebilmeleri ihtiyaçlarını  karşılamak adına uygulama alanı bulmuştur.  D&O Sigortası özetle, isteğe bağlı zarar sigortasının özel bir şekli olmakla birlikte şirket  yöneticilerinin görevleri esnasında aldıkları  kararlar ve gerçekleştirdikleri eylemlerin  kanun ve sözleşme hükümlerini ihlâl etmesi  sebebiyle bu husustaki sorumluluklarına yönelik doğabilecek taleplerden korunmalarını  sağlayan bir sigorta çeşidi olarak tanımlanabilecektir.

Download >>Yönetici Ve Müdürlerin Sorumluluk Sigortasi

The content of this article is intended to provide a general guide to the subject matter. Specialist advice should be sought about your specific circumstances.