23 Ağustos 2022 tarihli ve 31932 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 31932 sayılı Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik ("Değişiklik Yönetmeliği") ile 27 Kasım 2014 tarihli ve 29188 sayılı Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliği'ne ("Yönetmelik") birtakım önemli değişiklikler getirilmiştir. Getirilen düzenlemeler ile ön bilgilendirme, mal teslimi ve cayma hakkı ile ilgili değişiklikler ile aracı hizmet sağlayıcılarının birtakım ek yükümlülüklerine ilişkin usul ve esaslar düzenlenmiştir. Bu bilgi notumuzda Değişiklik Yönetmeliği ile Yönetmelik'e getirilen önemli değişiklikler özet şeklinde paylaşılmaktadır.
Değişiklik Yönetmeliği'nin tam metnine buradan ulaşabilirsiniz.
A. Kapsam ve Tanımlar
Değişiklik Yönetmeliği ile
- kısa mesaj aracılığıyla kurulan ve
eş zamanlı olarak tamamen ifa edilen abonelik
içermeyen katma değerli elektronik haberleşme
hizmetleri ile Yardım Toplama Kanunu kapsamındaki
bağışlar ve kamu kurumlarınca sunulan katma
değerli elektronik haberleşme hizmetlerine ilişkin
sözleşmeler konusunda Yönetmelik
hükümlerinin uygulanmayacağı
düzenlenmiştir.
- "Aracı hizmet sağlayıcısı", oluşturduğu sistem ile uzaktan iletişim araçlarını kullanmak veya kullandırmak suretiyle satıcı veya sağlayıcı adına mesafeli sözleşme kurulmasına aracılık eden gerçek veya tüzel kişi olarak yeniden tanımlanmıştır. Ayrıca Yönetmelik'e "platform" tanımı eklenmiş ve platformun (kamu hizmetlerinin tek noktadan sunulduğu ortak kamu elektronik platformu hariç) aracı hizmet sağlayıcının mesafeli sözleşme kurulmasına aracılık etmek üzere oluşturduğu sistemi ifade edeceği belirtilmiştir. Değişiklik Yönetmeliği, aracı hizmet sağlayıcısı ve platforma yönelik ek yükümlülükler de getirmektedir.
B. Ön Bilgilendirme Yükümlülüğüne Yönelik Değişiklikler
Yönetmelik'in "Ön bilgilendirme Yükümlülüğü" başlıklı 2'nci bölümünde ön bilgilendirme yükümlülüğünün kapsamı, teyidi ve yöntemine ilişkin hususlar ele alınmış olup, Değişiklik Yönetmeliği ile,
- Satıcı ve sağlayıcıya ek olarak
aracı hizmet sağlayıcının da adı veya
unvanı, MERSİS numarası veya vergi kimlik
numarası, adres ve iletişim bilgileri konusunda
tüketiciyi tam olarak bilgilendirmesi ve tüketicinin
şikayetlerini iletebileceği iletişim bilgilerini
tüketici ile paylaşması,
- Satıcı ve sağlayıcıya ek olarak
aracı hizmet sağlayıcının da ödeme,
ticari reklam ve tanıtımlarında taahhüt edilen
süre ile uyumlu teslim veya ifa süresi, teslimat ve ifaya
ilişkin diğer bilgiler ile varsa bunlara ilişkin
taahhütler ve şikayetlere ilişkin
çözüm yöntemleri hususunda tüketiciyi
bilgilendirmesi,
- Cayma hakkının olduğu durumlarda, bu hakkın
kullanılma şartları, süresi, usulü,
satıcının iade için
öngördüğü taşıyıcıya
ilişkin bilgi ile malın bu
taşıyıcıyla iadesi halinde teslim
masrafını geçmemek üzere iade masraf
tutarına ve hangi tarafça
karşılanacağına, öngörülenin
dışında bir taşıyıcıyla iadesi
halinde ise iade masrafını tüketicinin
karşılayacağına ilişkin tüketicinin
bilgilendirilmesi,
- Satıcı ve sağlayıcıya ek olarak aracı hizmet sağlayıcının da tüketici siparişi onaylamadan hemen önce, verilen siparişin ödeme yükümlülüğü anlamına geldiği hususunda tüketiciyi açık ve anlaşılır bir şekilde bilgilendirmesi
gerektiği düzenlenmiştir.
Değişiklik Yönetmeliği'nde ayrıca mesafeli sözleşmenin platform üzerinden kurulması halinde aracı hizmet sağlayıcının ön bilgilendirmenin yapılmasından satıcı veya sağlayıcı ile birlikte müteselsilen sorumlu olduğu ve ön bilgilendirme yapıldığına ilişkin ispat yükünün satıcı veya sağlayıcı ile aracı hizmet sağlayıcı üzerinde olduğu ifade edilmiştir.
C. Aracı Hizmet Sağlayıcısına Getirilen Yükümlülükler
Değişiklik Yönetmeliği ile tanımlanan aracı hizmet sağlayıcısına getirilen önemli yükümlülükler aşağıdaki gibidir:
(i) Aracı hizmet sağlayıcı platform üzerinden kurulan mesafeli sözleşmelerden doğan hak ve yükümlülüklerin kullanım süresi boyunca tüketicilerin
- cayma hakkının kullanıldığına dair bildirim,
- sözleşmenin feshine dair bildirim,
- bedel iadesi talebi,
- tüketicilerin satıcı veya sağlayıcı ile yaptıkları işlemlere ilişkin kayıtların talebi ve
- teslimat veya ifaya ilişkin talep ve şikayetler
hususlarına ilişkin talep ve bildirimlerini iletebilmelerine ve takip edebilmelerine elverişli bir sistemi kurmak, kesintisiz olarak açık tutmak ve bu talep ile bildirimleri satıcı veya sağlayıcıya derhal iletmek zorundadır.
(ii) Aracı hizmet sağlayıcı, Yönetmelik'te yer alan hususlardan dolayı tüketicinin satıcı veya sağlayıcılar ile yaptıkları işlemlere ilişkin kayıtların üç yıl boyunca tutulmasından ve istenilmesi halinde bu bilgilerin ilgili kurum ve kuruluşlar ile tüketicilere verilmesinden sorumludur.
(iii) Aracı hizmet sağlayıcı, satıcı veya sağlayıcı ile yaptığı aracılık hizmetine ilişkin sözleşmeye aykırı uygulamaları nedeniyle satıcı ve sağlayıcının 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunun 48'inci maddesine ve Yönetmelik hükümlerine aykırı davranmasına sebep olduğu her bir tüketici işleminden sorumludur.
(iv) Satıcı veya sağlayıcı adına bedel tahsil etmesi halinde aracı hizmet sağlayıcı,
- Malın teslimi veya hizmetin ifasından önce tüketicinin cayma hakkını kullanması durumunda cayma hakkının kullanıldığına ilişkin bildirimin kendisine ulaştığı tarihten itibaren,
- Malın tesliminden sonra tüketicinin cayma hakkını kullanması durumunda, cayma bildiriminin kendisine ulaştığı tarih itibarıyla bedel satıcıya aktarılmamışsa cayma hakkına konu malın, iade için öngörülen taşıyıcıya teslim edildiği tarihten veya iade için öngörülenin haricinde bir taşıyıcı ile iade edilmesi durumunda da satıcıya ulaştığı tarihten itibaren,
- Tüketicinin Yönetmelik'in 16'ncı maddesinde belirtilen fesih hakkını kullanması durumunda fesih bildiriminin kendisine ulaştığı tarihten itibaren
on dört gün içinde tahsil ettiği mal veya hizmet bedeli ile teslimat masraflarının tüketiciye iadesinden satıcı veya sağlayıcı ile birlikte müteselsilen sorumludur.
(v) Aracı hizmet sağlayıcı, satıcı veya sağlayıcının onayı olmaksızın düzenlediği kampanyalı, promosyonlu veya indirimli satışlara ilişkin olarak aracılık ettiği mesafeli sözleşmelerde kampanya ve benzeri taahhütlerin karşılanmamasının neden olduğu sözleşmenin hiç ya da gereği gibi ifa edilmemesi hallerinden sorumludur.
(vi) Satışa sunulan mal veya hizmete ilişkin platform üzerinden yapılan reklam ve tanıtımlarda taahhüt edilen bilgiler ile ön bilgilendirmede bulunması zorunlu hususların uyumlu olmasından ve ispatından aracı hizmet sağlayıcı sorumludur.
D. Satıcı veya Sağlayıcının Yükümlülüklerine Getirilen Değişiklikler
Yönetmelik'in "Satıcı veya Sağlayıcının Yükümlülükleri" başlıklı 12'nci maddesi ile,
(i) Satıcının cayma hakkına konu malın, iade için ön bilgilendirmede belirtilen taşıyıcıya teslim edildiği tarihten itibaren on dört gün içinde, varsa malın tüketiciye teslim masrafları da dahil olmak üzere tahsil edilen tüm ödemeleri iade etmekle yükümlü olacağı; ancak tüketicinin malı, iade için öngörülenin haricinde bir taşıyıcı ile iade etmesi durumunda söz konusu yükümlülük malın satıcıya ulaştığı tarihten itibaren başlayacağı,
(ii) Platform üzerinden kurulan ve bedelin tahsiline aracılık edilen mesafeli sözleşmelerde aracı hizmet sağlayıcı, teslim sonrası bedelin satıcıya aktarıldığı durum hariç olmak üzere bu fıkrada belirtilen ödemelerin tüketiciye iade edilmesinden satıcı ile birlikte müteselsilen sorumlu olacağı,
(iii) Malın tesliminden önce cayma hakkının kullanılması durumunda satıcı ile platform üzerinden kurulan ve bedelin tahsiline aracılık edilen mesafeli sözleşmelerde aracı hizmet sağlayıcı, cayma hakkının kullanıldığına ilişkin bildirimin kendisine ulaştığı tarihten itibaren on dört gün içinde, varsa malın tüketiciye teslim masrafları da dahil olmak üzere tahsil edilen tüm ödemeleri iade etmekle yükümlü olacağı,
(iv) Hizmet ifasına ilişkin sözleşmelerde cayma hakkının kullanılması durumunda sağlayıcı ile platform üzerinden kurulan ve bedelin tahsiline aracılık edilen mesafeli sözleşmelerde aracı hizmet sağlayıcının, cayma hakkının kullanıldığına ilişkin bildirimin kendisine ulaştığı tarihten itibaren on dört gün içinde tahsil edilen tüm ödemeleri iade etmekle yükümlü olacağı,
(v) Platform üzerinden kurulan mesafeli sözleşmelerde satıcı veya sağlayıcı adına bedel tahsil etmesi halinde, mal veya hizmetin tüketiciye teslim veya ifası sonrası bedelin satıcıya veya sağlayıcıya aktarıldığı durumlar hariç olmak üzere, aracı hizmet sağlayıcının bu yükümlülüğün yerine getirilmesinden satıcı veya sağlayıcı ile birlikte müteselsilen sorumlu olacağı,
(vi) Cayma hakkının kullanımında öngörülenin dışında bir taşıyıcı ile malın iadesi halinde iade masrafını tüketicinin karşılayacağına ilişkin bilgilere ön bilgilendirmede yer verilmemesi durumunda, söz konusu masrafın satıcı veya sağlayıcı tarafından karşılanacağı
düzenlenmiştir.
E. Tüketiciye Getirilen Ek Yükümlülükler
Yönetmelik'in 13'üncü maddesine eklenen hüküm ile tüketici, ön bilgilendirmede kararlaştırılmış ve satıcının öngördüğü taşıyıcı ile iadesinde tutarının belirtilmiş olması koşuluyla teslim masraflarını geçmemek üzere iade masrafını karşılamakla yükümlü tutulmuştur.
Ayrıca tüketiciye teslim edilen ürün 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunun 8'inci maddesi uyarınca ayıplı olursa iade masrafı tüketiciden talep edilemeyeceği ve Tüketicinin talebi üzerine iade masrafının kendisine geri ödenecek bedelden mahsup edilebileceği düzenlenmiştir.
F. Cayma Hakkının İstisnaları Genişletildi
Değişiklik Yönetmeliği ile getirilen bir diğer önemli gelişme ise tüketicinin cayma hakkını kullanamayacağı sözleşme çeşitlerinin genişletilmesi olmuştur. Böylece tüketiciler artık,
- Karayolları Trafik Kanununa göre tescili zorunlu olan taşınırlar ile kayıt veya tescil zorunluluğu bulunan insansız hava araçlarına ilişkin sözleşmelerde,
- Tüketiciye teslimi yapılmış olan cep telefonu, akıllı saat, tablet ve bilgisayarlara ilişkin sözleşmelerde,
- Canlı müzayede şeklinde açık artırma yoluyla akdedilen sözleşmelerde,
- Tanıtma ve kullanma kılavuzunda satıcı veya yetkili servis tarafından kurulum veya montajının yapılacağı belirtilen mallardan kurulum ya da montajı yapılanlara ilişkin sözleşmelerde
cayma hakkını kullanamayacaktır. Söz konusu sözleşmelere konu ürünlerde teknik sorun olması halinde iade süreci normal şekilde işletilecektir. Taraflar dilerse Yönetmelik'in 15'inci maddesinde sayılan sözleşmeler kapsamında cayma hakkının kullanılabileceğini kararlaştırabilirler.
G. Yürürlük
Yönetmelik'in 12'nci maddenin dördüncü fıkrasının son cümlesi 1 Ocak 2023 tarihinde, Değişiklik Yönetmeliği ile getirilen diğer tüm maddeler ise 1 Ekim 2022 tarihinde yürürlüğe girecektir.
The content of this article is intended to provide a general guide to the subject matter. Specialist advice should be sought about your specific circumstances.
