Turkey: Reklam Kurulu Gıda Takviyelerinin Sağlık Beyanı Ile Sosyal Medya Üzerinden Tanıtımlarına Ceza Uyguladı

Reklam Kurulu 14.07.2020 tarihli ve 299 sayili toplantisinda aldigi kararlari ile "No Attack" markali takviye edici gida niteligindeki ürünün çesitli ünlüler tarafindan saglik beyani ile yapilan reklamlarina karsi anilan reklamlari durdurma cezasi ile hem ürünün üreticisi reklam veren firma hem de ilgili tanitimlari sosyal medya hesaplari üzerinden gerçeklestiren ünlülere her biri bakimindan ayri ayri 104.781 TL'lik idari para cezasi uygulanmasina karar vermistir.

Bu karar, son zamanlarda özellikle Covid-19 salgininin tüketiciler nezdinde yarattigi endise halinden faydalanmak suretiyle takviye edici gida cinsi ürünlerin piyasada gerçege aykiri saglik beyani ile söz konusu ürün sanki ilaç veya beseri tibbi ürünmüs gibi yapilan reklamlarin Reklam Kurulu tarafindan takibe alindigini, anilan reklamlara ilgili idari yaptirimlarin uygulandigini göstermektedir. Özellikle bahsi geçen karara konu reklamlarin ünlülerin sahsi sosyal medya sayfalari üzerinden yayinlanmis olmasi ve Reklam Kurulu'nun sosyal medya üzerinden yayinlanan bu reklamlar üzerinde etkin denetimini gerçeklestirmis olmasi bakimindan anilan karar önemlidir. Bunun yanisira Reklam Kurulu hem reklam veren hem de reklami sosyal medya hesabi üzerinden gerçeklestirenlere ilgili idari yaptirimi uygulamakla mevzuat kapsaminda kendisine taninan yetkinin sinirlarini da en uygun sekilde kullandigini göstermistir.

Daha önce "Korona Virüse Karsi Etkili' Oldugu Yönünde Saglik Beyaniyla Ürün Tanitimlari" baslikli yazimizda takviye edici gidalarin üretimi, ithalati, piyasaya arzi için Tarim ve Orman Bakanligi'ndan onay alinmasi gerektigi; bunun yani sira gida ve takviye edici gidalarin etiketinde, tanitiminda veya reklaminda saglik beyani kullanilabilmesine ilgili "Veteriner Hizmetleri, Bitki Sagligi, Gida Ve Yem Kanunu" ile bu kanuna dayanarak hazirlanan "Saglik Beyani Ile Satisa Sunulan Ürünlerin Saglik Beyanlari Hakkinda Yönetmelik" uyarinca gerekli sartlari saglamasi durumunda Saglik Bakanligi'na bagli Türkiye Ilaç ve Tibbi Cihaz Kurumu'nca izin verilebildigi hususlarini detayli olarak açiklamistik. Bunun yanisira takviye edici gidalarin ne olursa olsun ilaç veya beseri tibbi ürün gibi tanitilmasi, takviye edici gidalarin ilaç olmadigi halde hastaliklari teshis veya tedavi ettigi yönünde reklam ve tanitimlarinin yapilmasi yasaktir.

Isbu yazimiza konu kararinda Reklam Kurulu "No Attack" isimli takviye edici gidanin reklamlarini incelemistir. Reklam Kurulu; anilan ürünün tanitimini Instagram hesaplari üzerinden yapan ünlülerin söz konusu ürünün içerigindeki bilesenler sayesinde bagisiklik sistemini güçlendirdigi yönünde beyanlarda bulundugu, böylece adi geçen ürünün basta Covid-19 olmak üzere her türlü viral enfeksiyonlara karsi koruyucu bir özellige sahip oldugu izleniminin uyandirildigi, hatta "enfekte olunmus olsa bile hastaligin iyilesmesine faydasi oldugu" iddiasina yer verildigi hususlarini tespit etmistir. Buna göre Reklam Kurulu bu tanitimlarin ve beyanlarin saglik beyani kapsaminda oldugu, bu tür beyanlarla takviye edici bir gida niteliginde olan söz konusu ürünün sanki bir ilaç veya beseri tibbi ürünmüs gibi tanitildigi, takviye edici gidalarin bu sekilde tanitiminin kesinlikle yasak oldugu, mevzuat kapsaminda izin verilen sekilde saglik beyaninda bulunulabilmesi için Saglik Bakanligi'ndan izin alinmasi gerektigi, anilan izinlerin alinmadigi hususlarini tespit etmistir. Bunun yanisira Reklam Kurulu tarafindan söz konusu reklamlarin Covid-19 döneminde yayinlanmasi suretiyle insanlarin bilgi ve tecrübe eksikligi ile korku ve endiselerinin istismar edilerek ticari rant elde edilmeye çalisildigi hususlari degerlendirilmistir