Turkey: Oy Hakkına ve Yönetim Kurulunda Temsil Edilmeye İlişkin İmtiyazların Kaldırılmasına İlişkin Esaslar Tebliği (II-28.1) Hakkında Makale

Bu makalenin konusu 10.01.2020 Tarihli ve 31004 Sayılı Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmiş olan ve mevzuata uygun olarak hazırlanmış finansal tablolarına göre üst üste 5 (beş) yıl dönem zararı eden halka açık ortaklıklarda oy hakkına ve yönetim kurulunda temsil edilmeye ilişkin imtiyazların kaldırılmasına ilişkin usul ve esasları düzenleyen "Oy Hakkına ve Yönetim Kurulunda Temsil Edilmeye İlişkin İmtiyazların Kaldırılmasına İlişkin Esaslar Tebliği (II-28.1)" ("Tebliğ")'ne ilişkin bilgilendirmelerden ibarettir.

Öncelikle ve önemle belirtmek gerekir ki, bilindiği üzere, 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu ("Kanun")'nun "İmtiyazlı Paylar" başlıklı 28. maddesi uyarınca ortaklıkların sermaye piyasası araçlarının ilk halka arzında mevcut tüm imtiyazların şeffaf ve anlaşılır detayda kamuya duyurulması zorunludur. Bu minvalde Sermaye Piyasası Kurulu ("Kurul") tarafından belirlenen esaslar çerçevesinde, faaliyetlerinin makul ve zorunlu kıldığı hâller saklı kalmak kaydıyla, mevzuata uygun olarak hazırlanmış finansal tablolarına göre üst üste 5 (beş) yıl dönem zararı eden halka açık ortaklıklarda, oy hakkına ve yönetim kurulunda temsil edilmeye ilişkin imtiyazlar Kurul kararı ile kalkar.

İşbu Bilgi Notu, Kanun'un "İmtiyazlı Paylar" başlıklı 28. maddesine dayanılarak hazırlanan ve 10.01.2020 Tarihli ve 31004 Sayılı Resmî Gazete'de Yayımlanarak yürürlüğe girmiş olan Tebliğ ile düzenlenen hükümlere ilişin değerlendirmelerimizi içermektedir.

A. İMTİYAZLARIN KALDIRILMASINA İLİŞKİN DÜZENLEMELER

İmtiyazlar; "oy hakkına ilişkin imtiyazlar" ve "yönetim kurulunda temsil edilmeye ilişkin imtiyazlar" olarak ele alınmaktadır. Oy hakkına ilişkin imtiyazlar, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu ("TTK")'nun 479. maddesinin 1. fıkrasında tanımlandığı şekliyle eşit nominal değerdeki paylara tanınan farklı sayıdaki oy hakkına dair imtiyazları ifade etmekte iken; Yönetim kurulunda temsil edilmeye ilişkin imtiyazlar, TTK'nın 360. maddesinin 1. fıkrasında tanımlandığı şekliyle; belirli pay gruplarına, özellik ve nitelikleriyle belirli bir grup oluşturan pay sahiplerine ve azlığa tanınan yönetim kurulunda temsil edilmeye dair imtiyazları ifade etmektedir.

Faaliyetlerinin makul ve zorunlu kıldığı hâller saklı kalmak kaydıyla, mevzuata uygun olarak hazırlanmış finansal tablolarına göre üst üste beş yıl dönem zararı eden halka açık ortaklıklarda, oy hakkına ve yönetim kurulunda temsil edilmeye ilişkin imtiyazlar Kurul kararı ile kalkabilecektir. İşbu 5 (beş) yıllık süre, halka açık ortaklık statüsünün kazanıldığı yıldan sonra başlayan ilk yıllık hesap dönemi itibarıyla başlamaktadır.

Ortaklıkların dönem zararı elde edip etmediklerine dair tespit bağımsız denetime tabi olunması durumunda bağımsız denetimden geçmiş kamuya açıklanan finansal tablolar üzerinden yapılmaktadır. Konsolide finansal tablo hazırlama yükümlüğü bulunan halka açık ortaklıklar için konsolide, konsolide finansal tablo hazırlama yükümlüğü bulunmayan ortaklıklar için ise bireysel yıllık finansal tablolar esas alınmaktadır. ¹

Dönem zararının tespitinde kullanılan finansal tablolara ilişkin bağımsız denetçi görüşünün olumsuz olması veya görüş bildirmekten kaçınılması durumunda, ilgili finansal tabloların yönetim kuruluna sunulmasından itibaren 8 (sekiz) ay içinde yeniden hazırlatılmalarına kadar geçecek süre zarfında Kurul'ca imtiyazların kaldırılmasına yönelik herhangi bir değerlendirmede bulunulmaz.

Sekiz aylık süre içinde olumsuz görüş verilmemiş veya görüş vermekten kaçınılmamış şekilde yeni finansal tabloların yönetim kurulu tarafından hazırlatılmaması durumunda, dönem zararının tespiti kapsamında yapılacak değerlendirmede olumsuz görüş veya görüş vermekten kaçınılmış finansal tablolar Kurul'ca resen dikkate alınır ve Tebliğ kapsamında yapılacak değerlendirme ile sınırlı olmak üzere ilgili finansal tablolar dönem zararı ile sonuçlanmış finansal tablolar olarak kabul edilir.

Halka açık ortaklıklar tarafından kamuya açıklanmış finansal tabloların Kurul veya diğer ilgili kamu kurumlarının alacakları kararlar dolayısıyla veya Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu tarafından yürürlüğe konulmuş olan Türkiye Muhasebe/Finansal Raporlama Standartları ile bunlara ilişkin ek ve yorumları ("TMS/TFRS") uyarınca daha sonra değişikliğe tabi olması ve ilgili finansal tablo değişikliğinin, halka açık ortaklığın Tebliğ hükümleri karşısındaki durumuna dair daha önce yapılmış değerlendirmede değişikliğe neden olması durumunda, Kurul değişikliğe uğrayan finansal tabloları resen dikkate almaya yetkilidir.

Yatırım ortaklıklarının bağımsız denetimden geçmiş yıllık konsolide finansal tabloları ile birlikte bağımsız denetimden geçmiş yıllık bireysel finansal tablolarını da hazırlayarak kamuya açıklamaları durumunda, ortaklıkların dönem zararı elde edip etmediklerine dair tespit konsolide finansal tablolar üzerinden yapılmaktadır. ^{2 3}

İlave olarak; üst üste 5 (beş) yıl dönem zararı eden halka açık ortaklıkların, beşinci hesap dönemine ait finansal tablolarını kamuya açıkladıkları tarihten itibaren 20 (yirmi) iş günü içinde varsa söz konusu 5 (beş) hesap döneminin tamamında ya da herhangi birinde dönem zararına neden olan faaliyetlerinin makul ve zorunlu kıldığı hallere ilişkin açıklamalarını Kurul'a iletmeleri öngörülmüş ve makul ve zorunlu halin varlığına ilişkin Kurulca yapılacak değerlendirmede, halka açık ortaklık yönetiminin kontrolü dışında gelişen, ekonomiyi, sektörü ya da şirketi etkileyen olumsuzluklar ve benzeri durumların dikkate alınacağı düzenlenmiştir.

B. OY HAKKINA VE YÖNETİM KURULUNDA TEMSİL EDİLMEYE İLİŞKİN İMTİYAZLARIN KALDIRILMASINA KARAR VERİLMESİ DURUMUNDA İZLENECEK YOL

Oy hakkına ve yönetim kurulunda temsil edilmeye ilişkin imtiyazların kaldırılmasına ilişkin Kurul karar tarihi itibarıyla söz konusu imtiyazlar kullanılamaz. Halka açık ortaklıkların esas sözleşmelerindeki aksine hükümler uygulanmaz.

İmtiyazların kaldırılmasına ilişkin Kurul kararının ilgili ortaklığa bildirimini takip eden en çok 2 (iki) ay içinde ilgili ortaklıklarca esas sözleşmede gerekli değişiklikleri yapmak üzere Kurula başvuruda bulunulması ve yapılacak ilk genel kurul toplantısında Kurul'un uygun görüş verdiği esas sözleşme değişikliklerinin genel kurul gündemine alınması zorunlu kılınmıştır. Esas sözleşme değişikliğine ilişkin Kurul'a süresi içinde başvuruda bulunulmaması veya genel kurul gündeminde esas sözleşme değişikliğine yer verilmemesi durumunda, esas sözleşme değişikliklerinin ortaklık genel kurulunda görüşülmesini teminen, Kurul Kanun'un 29 maddesinin 4. fıkrası⁴ uyarınca genel kurul gündemine ilgili maddeyi ekletir.

C. AY ALIM TEKLİFİNDE BULUNMA YÜKÜMLÜLÜĞÜNÜN DOĞMADIĞI HALLER

Tebliğ'in 8. maddesi uyarınca; "Oy hakkına ve/veya yönetim kurulunda temsil edilmeye ilişkin imtiyazların kaldırılmasına ilişkin Kurul kararı sonucunda, ilgili ortaklıkta mevcut oy haklarının yüzde ellisinden fazlasına sahip olunması nedeniyle yönetim kontrolünün elde edilmesi, pay alım teklifinde bulunma yükümlülüğünün doğmadığı hal kabul edilir."

5 (beş) yıl üst üste dönem zararı eden ortaklıkların Kurul Kararı ile imtiyazlarının kaldırılması sonucunda, ilgili ortaklıkta mevcut oy haklarının %50 (yüzdeelli)'sinden fazlasına sahip olunması nedeniyle yönetim kontrolünün elde edilmesi, pay alım teklifinde bulunma yükümlülüğünün doğmadığı hal olarak Tebliğ kapsamında hüküm altına alınmıştır.

D. KURUL TARAFINDAN YAPILMASI ZORUNLU BİLDİRİMLER

Tebliğ'in 9. maddesi uyarınca Kurul tarafından halka açık ortaklıklarda imtiyazlı payların imtiyazsız paya dönüştürülmesi amacına yönelik olarak Merkezi Kayıt Kuruluşu ("MKK")'na bildirimde bulunma yükümlülüğü söz konusudur. Aynı maddesinin devamı fıkrasında ise, Kurul tarafından kaldırılan imtiyazlı payların genel kurul toplantılarında kullanılmasının önüne geçebilmek adına T.C. Ticaret Bakanlığı'na bildirimde bulunulması öngörülmüştür.

E. KURUL TARAFINDAN ÖNGÖRÜLEN 5 (BEŞ) YILLIK SÜRENİN HESAPLANMASI

Halka açık ortaklıklar için Tebliğ'in "Geçiş Süreci" başlıklı geçici 1. maddesi kapsamında 5 (beş) yıllık sürenin hesaplanmasına,

Kanun'un yürürlük tarihi itibarıyla halka açık olan ortaklıklar için Tebliğ'in ilk uygulama yılının;

• Hesap dönemi takvim yılı olan halka açık ortaklıklar için 31.12.2013 tarihinde sona eren,
• Özel hesap dönemine sahip olan halka açık ortaklıklar için 2014 yılı içinde sona eren yıllık özel hesap dönemi

olduğu hükme bağlanmıştır.

Halka açılacak şirketler açısından ise 5 (beş) yıllık sürenin, halka açık ortaklık statüsünün kazanıldığı yıldan sonra başlayan ilk yıllık hesap dönemi itibarıyla başlayacağı düzenlenmiştir.

F. SONUÇ

İşbu Bilgi Notu kapsamında 10.01.2020 Tarihli ve 31004 Sayılı Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmiş olan ve mevzuata uygun olarak hazırlanmış finansal tablolarına göre üst üste 5 (beş) yıl dönem zararı eden halka açık ortaklıklarda oy hakkına ve yönetim kurulunda temsil edilmeye ilişkin imtiyazların kaldırılmasına ilişkin usul ve esasları düzenleyen Oy Hakkına ve Yönetim Kurulunda Temsil Edilmeye İlişkin İmtiyazların Kaldırılmasına İlişkin Esaslar Tebliği (II-28.1)'ne ilişkin değerlendirmelere ilgili başlıklar dahilinde yer verilmiştir.

Bu bağlamda Tebliğ ile;

• Tebliğ'de öngörülen şartların oluşması durumunda, şirket paylarındaki yönetimde temsil veya oy hakkında imtiyazların Kurul kararıyla kaldırılacağı ve Kurul karar tarihi itibarıyla söz konusu imtiyazların kullanılamayacağı hükme bağlanmış, Kurulca imtiyazların kaldırılması yönünde karar alınan şirketlerin yapacakları ilk genel kurul toplantısında esas sözleşmelerinde gerekli değişiklikleri yapmaları öngörülmüştür.
• Üst üste 5 (beş) yıl dönem zararı eden şirketlerin zarara neden olan faaliyetlerinin makul ve zorunlu kıldığı hallere ilişkin açıklamalarını Kurul'a iletmeleri öngörülmüş ve makul ve zorunlu halin varlığına ilişkin Kurul'ca yapılacak değerlendirmede dikkate alınabilecek bazı durumlar düzenlenmiştir.
• 5 (beş) yıl üst üste dönem zararı eden ortaklıkların Kurul Kararı ile imtiyazlarının kaldırılması sonucunda, ilgili ortaklıkta mevcut oy haklarının %50 (yüzdeelli)'sinden fazlasına sahip olunması nedeniyle yönetim kontrolünün elde edilmesi, pay alım teklifinde bulunma yükümlülüğünün doğmadığı hal kabul edilmiştir.
• Kanun'un yürürlük tarihi itibarıyla halka açık olan ortaklıklar için Tebliğ'in ilk uygulama yılının hesap dönemi takvim yılı olan halka açık ortaklıklar için 31.12.2013 tarihinde sona eren, özel hesap dönemine sahip olan halka açık ortaklıklar için 2014 yılı içinde sona eren yıllık özel hesap dönemi olduğu hükme bağlanmıştır. Halka açılacak şirketler açısından ise beş yıllık sürenin, halka açık ortaklık statüsünün kazanıldığı yıldan sonra başlayan ilk yıllık hesap dönemi itibarıyla başlayacağı düzenlenmiştir.
• Konsolide finansal tablo hazırlama yükümlülüğü olan ortaklıkların konsolide, bireysel finansal tablo hazırlama yükümlülüğü olanların da bireysel finansal tablolarının esas alınacağı düzenlenmiş ve dönem zararının konsolide finansal tablolarda "ana ortaklığa ait dönem zararı", bireysel finansal tablolarda ise "dönem zararı" olarak raporlanan dönem zararını ifade ettiği açıklığa kavuşturulmuştur.
• Dönem zararının tespitinde kullanılan finansal tablolara ilişkin bağımsız denetçi görüşünün olumsuz olması veya görüş bildirmekten kaçınılması durumunda, ilgili finansal tabloların yönetim kuruluna sunulmasından itibaren 8 (sekiz) ay içinde yeniden hazırlatılmaları öngörülmüş, 8 (sekiz) aylık süre içinde olumsuz görüş verilmemiş veya görüş vermekten kaçınılmamış şekilde yeni finansal tabloların yönetim kurulu tarafından hazırlatılmaması durumunda, dönem zararının tespiti kapsamında yapılacak değerlendirmede olumsuz görüş veya görüş vermekten kaçınılmış finansal tabloların Kurul'ca resen dikkate alınması suretiyle dönem zararı ile sonuçlanmış finansal tablo olarak kabul edilmesi esası benimsenmiştir.

Belirtmek gerekir ki, oy hakkına ve/veya yönetim kurulunda temsil edilmeye ilişkin imtiyaz veren payların kamu kurum ve kuruluşlarına ait olması hâlinde Tebliğ hükümleri uygulanmayacak olup; ikinci bir olasılık olarak, oy hakkına ve/veya yönetim kurulunda temsil edilmeye ilişkin imtiyazlı payların bir kısmının kamu kurum ve kuruluşlarına bir kısmının ise diğer kişilere ait olması durumunda, kamu kurum ve kuruluşlarına ait olan imtiyazlı paylar dışında kalan diğer imtiyazlı payların imtiyazları Kurul kararı ile kaldırılacaktır.

Footnotes

1 Dönem zararının tespitinde kullanılan finansal tablolara ilişkin bağımsız denetçi görüşünün şartlı görüş (sınırlı olumlu görüş) içermesi durumunda, ilgili şartın dönem zararına etkisinin tutar olarak bağımsız denetçi görüşünden tespit edilebilmesi durumunda, dönem zararının tespitine ilişkin yapılacak değerlendirmede şarta konu edilen husus dikkate alınır.

2 Dönem zararının tespitinde kullanılan finansal tablolara ilişkin bağımsız denetçi görüşünün olumsuz olması veya görüş bildirmekten kaçınılması durumunda, ilgili finansal tabloların yönetim kuruluna sunulmasından itibaren 8 (sekiz) ay içinde yeniden hazırlatılmalarına kadar geçecek süre zarfında Kurul'ca imtiyazların kaldırılmasına yönelik herhangi bir değerlendirmede bulunulmaz.

3 Sekiz aylık süre içinde olumsuz görüş verilmemiş veya görüş vermekten kaçınılmamış şekilde yeni finansal tabloların yönetim kurulu tarafından hazırlatılmaması durumunda, dönem zararının tespiti kapsamında yapılacak değerlendirmede olumsuz görüş veya görüş vermekten kaçınılmış finansal tablolar Kurul'ca resen dikkate alınır ve Tebliğ kapsamında yapılacak değerlendirme ile sınırlı olmak üzere ilgili finansal tablolar dönem zararı ile sonuçlanmış finansal tablolar olarak kabul edilir.

4 Halka açık ortaklıkların genel kurullarında gündeme bağlılık ilkesine uyulmaksızın Kurulun görüşülmesini veya ortaklara duyurulmasını istediği hususların genel kurul gündemine alınması zorunludur.

The content of this article is intended to provide a general guide to the subject matter. Specialist advice should be sought about your specific circumstances.