6769 sayili yeni SMK ile birlikte; 551 sayili Patent Haklarinin Korunmasi Hakkinda Kanun Hükmünde Kararname'nin patentler bakimindan getirdigi "kullanma zorunlulugu" ve "kullanimin ispatina" iliskin hükümleri mülga edilmistir. Simdiki haliyle Kanun, patentler için getirilen kullanim gerekliliklerine Zorunlu Lisans hükmü kapsaminda odaklanmaktadir.
Buna göre; patent sahibinin patentin verilmesi kararinin Resmi Bülten'de ("Bülten") yayimlanmasindan itibaren üç yil veya patent basvurusu tarihinden itibaren dört yil içinde, hangisi daha geç sona eriyorsa, patentli bulusu kullanmasi zorunludur. SMK'nin Uygulamasina Dair Yönetmelik madde 117/(8) uyarinca Kanunda belirtilen süre içinde hakkinda kullanildigina iliskin beyan sunulmayan patentler Bültende yayimlanir. Bülten bir tür duyuru yayini olup, bir patentin ne zaman kullanilmadigini gösterir. Üçüncü taraflar buna göre ilgili patent üzerinde lisans isteminde bulunabilirler.
Fiili 'kullanim' degerlendirilirken; pazar sartlari ve ruhsatlandirma, standartlara uygunluk, degisik alanlarda yeni uygulamalarin yapilmasina ihtiyaç duyma gibi patent sahibinin kontrolü disinda bulunan kosullar göz önünde bulundurulur. Öngörülen sürelerin sonunda, ilgili herhangi bir kimse patentli bulusun kullanilmadigi veya patentli bulusun kullanilmasina yönelik ciddi ve gerçek girisimlerde bulunulmadigi veya mevcut kullanimin ulusal pazar ihtiyacini karsilayacak düzeyde olmadigi gerekçesiyle zorunlu lisans verilmesini talep edebilir. Bir patentin kullanimina herhangi bir makul sebep olmaksizin üç yildan uzun süreyle ara verildiginde de ayni durum geçerlidir.
Patent sahiplerinden TÜRKPATENT önünde patente iliskin bir kullanim beyaninda bulunmalari istenmektedir. Kanunun Uygulanmasina Dair Yönetmelik uyarinca bir patentin kullanimina iliskin beyan, kullanimin gerçeklestirilmesi için öngörülen ayni yasal sürelere tabi olarak TÜRKPATENT'e ibraz edilmelidir. 2020 yilinda TÜRKPATENT çevrimiçi sisteminde patentin kullanildigi veya kullanilmadigi butonunun isaretlenmesini saglayarak söz konusu bildirimi basitlestirmistir. Bu süre zarfinda kullanimlarina iliskin bildirimde bulunulmayan patentler Bülten'de yayimlanmaktadir. Ancak patentin yayimlanmasi dogrudan herhangi bir yarar veya olumsuz sonuç dogurmaz. Bir patent, kullanilmayan patentler listesinde yer almasa dahi üçüncü bir taraf patentin kullanilmadigi veya patentli bulusun kullanilmasina yönelik ciddi ve gerçek tedbirlerin alinmadigi veyahut mevcut kullanimin ulusal pazar ihtiyacini karsilayacak düzeyde olmadigi gerekçesiyle zorunlu lisans verilmesini talep edebilir. Patent listede yer almasi, tek basina zorunlu lisansin verilecegi anlamina gelmemektedir.
Zorunlu lisans verilmesi talep edilirken izlenmesi gereken bir mahkeme süreci mevcuttur ve TÜRKPATENT nezdinde sunulacak olan patent kullanim beyani yalnizca patentin kullanildiginin bir göstergesi olabilmektedir. Söz konusu beyanda bulunulmamis olmasi, mahkeme sürecini etkilemeyecektir zira kullanim yargilama sürecinde de kanitlanabilecektir
The content of this article is intended to provide a general guide to the subject matter. Specialist advice should be sought about your specific circumstances.
