Kidem tazminati, isverence isçisine belli kosullarin saglanmasi halinde isyerinde çalistigi süre boyunca kazandigi kideminin karsiligi olarak ödenen tazminattir. Isçi, çalistigi ise ve isyerine yillarca emek vermekte, isverenin ticari isinin yürütülmesine katki sunmaktadir. Isçinin bu düzenli ve sürekli çalismasinin karsiliginda isyerinde geçirdigi süre ölçü alinarak kendisine kidem tazminati ödenmektedir.

Isçinin Kidem Tazminati Almasinin Sartlari Nelerdir?

Isçi ve Isveren Iliskisi Kurulmus Olmali

4857 sayili Is Kanunu'nda belirlenen isçi-isveren iliskisinin kurulmus olmasi gerekmektedir. Kidem tazminatindan söz edebilmemiz için, isçinin 4857 sayili Is Kanunu'na göre geçerli sayilan bir is sözlesmesi ile çalismis olmasi ve sözlesmenin 4857 sayili Is Kanunu'nun 4. maddesinde sayilan istisnalar ile Borçlar Kanunu kapsamindaki diger çalismalar kapsamina dahil olmamasi gerekir.

En Az Tam Bir Yil Çalisma Sarti

Bir isçinin kidem tazminatina hak kazanabilmesi için ayni isverenin isyeri veya isyerlerinde en az 1 yil sürekli çalismasi gerekir. Isçi, isverenin isyerinde 1 yildan daha az süre ile çalismis ise kidem tazminati almasi mümkün degildir. Isçinin kidem tazminatina hak kazanabilmesi için en az bir yillik çalismasini ayni isverene ait isyerlerinde geçirmis olmasi gerekmektedir. Bu kapsamda isçi ayni isverene ait farkli is yerlerinde çalisabilir.

Is Akdinin Belirli Nedenlerle Sona Ermesi

Bir isçinin tazminata hak kazanabilmesi için is sözlesmesinin isveren tarafindan haksiz nedenlerle veya isçi tarafindan hakli nedenlerle ya da 1475 sayili Is Kanunun 14. maddesinde belirtilen hallerden biri nedeniyle is sözlesmesinin feshedilmesi gerekir. Is sözlesmesinin?belirli veya belirsiz süreli is sözlesmesi?olmasi bir önem tasimamaktadir, belirli is sözlesmesinde kidem tazminatina hak kazanilabilmesi için kararlastirilan isin bitiminden önce fesih söz konusu olmalidir.

Isçinin kidem tazminatina hak kazanacagi sona erme hallerini su sekilde siralayabiliriz:

  • Erkekler askerlik hizmeti için istifa etmesi durumunda,
  • Kadinlar evlenme nedeniyle istifa ettigi takdirde,
  • Isçinin ölümü durumunda mirasçilari,
  • Isçi emeklilik durumunda,
  • Isçi tarafindan hakli nedenle fesih halinde,
  • Isveren tarafindan ahlak ve iyi?niyete aykirilik hali hariç diger hakli sebep hallerinde isçi kidem tazminatina hak kazanir.

Kidem Tazminati Zamanasimi Süresi Ne Kadardir?

Kidem tazminati da temelinde bir alacak hakki oldugu için elbette zamanasimi süresine tabidir. Bu süre Türk Borçlar Kanunu madde 146 geregi 10 yil olarak düzenlenmistir, fakat bu 10 yillik süre is akdinin 25.10.2017'den önce sona ermesi durumunda geçerlidir. Çünkü 7036 sayili Is Mahkemeleri Kanunu'nun yürürlüge girdigi 25.10.2017'den sonra sona eren is akitleri için bu süre kanunun 15,16 ve geçici 8. maddeleri uyarinca 5 yila indirilmistir.

Isçi Hangi Hallerde Kidem Tazminata Hak Kazanir?

Isçi, is sözlesmesini hakli nedenle feshetmisse veya isveren tarafindan haksiz nedenlerle feshedilmisse tazminata hak kazanacaktir.

Saglik Sebebiyle Fesih Halinde Tazminat Hakki

Is Kanunu madde 24 uyarinca, süresi belirli olsun veya olmasin isçi, asagida yazili hallerde is sözlesmesini sürenin bitiminden önce veya bildirim süresini beklemeksizin feshedebilir:

  • Is sözlesmesinin konusu olan isin yapilmasi isin niteliginden dogan bir sebeple isçinin sagligi veya yasayisi için tehlikeli olursa.
  • Isçinin sürekli olarak yakindan ve dogrudan bulusup görüstügü isveren yahut baska bir isçi bulasici veya isçinin isi ile bagdasmayan bir hastaliga tutulursa.

Isçinin tazminat alabilmesi için saglik nedenleriyle is akdini feshettigini ispatlamasi gerekir. Isçi, saglik nedenleriyle is akdini feshettigini ispatlayabilmek için tam tesekküllü devlet hastanelerinden veya üniversite hastanelerinden saglik raporu almalidir.

Alacaklarin Ödenmemesi Nedeniyle Fesih ve Kidem Tazminati

Isveren tarafindan, is sözlesmesi isçinin ücreti uygun olarak hesap edilmez yahut ödenmezse ise isçi is sözlesmesini sürenin bitiminden önce, ihbar süresini dahi beklemeksizin feshedebilir. Bu nedenle isçinin herhangi bir alacaginin ödenmemesi veya sürekli bir sekilde geç ödenmesi halinde isçi, is akdini feshederek tazminata hak kazanir.

Isverenin Isçi Aleyhine Suç Islemesi ve Kidem Tazminati

Isçi, isveren tarafindan hakaret, tehdit, cinsel taciz veya mobbing'e maruz birakilirsa, isçinin aile üyelerinden birine kötü sözler söylenir veya aile bireylerinden biri aleyhine suç islenirse, is arkadaslarindan biri bu davranislari sergiler ve isçi önlem alinmasi için bu durumu isverene bildirmesine ragmen isveren gerekli önlemleri almazsa, is akdi feshedilerek tazminata hak kazanilir.

Askerlik Hizmeti Halinde Kidem Tazminati Hakki

Askerlik nedeniyle isten ayrilmak adi istifa degil, sözlesmenin hakli nedenle sona erdirilmesidir. Bu nedenle isçinin is akdi hakli nedenle feshedildiginden tazminata hak kazanacaktir.

Is Kosullarinda Esasli Degisiklik Nedeniyle Hakli Fesih

Isçinin, çalisma kosullarinda esasli bir degisiklik gerçeklesmesi halinde isçi, is sözlesmesini feshederek tazminat alabilir. Isyerinin mevcut yerinden uzak bir yere tasinmasi, isçi nitelikli bir iste çalisirken düz isçi olarak çalistirilmasi, mevcut pozisyonuna göre daha düsük pozisyonlu görevlerde çalistirilmasi, çalisma saatlerinin olagan disi degistirilmesi halinde isçi, is akdini feshederek kidem tazminatina hak kazanir.

Isçinin Emekliligi ve Kidem Tazminati

Emeklilik sebebiyle fesih hakki, isçiye bagli bir hak olup hakkin dogdugu tarihten itibaren istendiginde kullanilabilmesi mümkündür. Emeklilik sebebiyle tazminata hak kazanilabilmesi için yasada öngörülmüs olan birtakim sartlar saglanmalidir. Bu dogrultuda, yasa hükmünden yararlanmak isteyen isçinin bu hakki kullanmak istedigini ihbar önel sürelerine uygun olarak önceden isverene bildirilmesi ve emeklilige hak kazanilmis olduguna dair SGK'nin ilgili biriminden alinacak belgenin isverene ibrazi gereklidir.

Kadin Isçinin Evliligi ve Kidem Tazminati

Normal sartlarda bir isçi bu tarz kisisel nedenlerden ötürü istifa ettigi durumlarda tazminat alamazken kadin isçiler yalnizca evlenmis olmasini gerekçe göstererek is sözlesmesini feshedebilir ve tazminat alabilir.

Sendika Yöneticiligi ve Kidem Tazminati

Sendika yöneticisi dilerse isten ayrildigi tarihte is sözlesmesini bildirim süresine uymaksizin veya sözlesme süresinin bitimini beklemeksizin fesheder ve tazminata hak kazanir.

Isçinin Ölümü ve Kidem Tazminati

Ölüm halinde kidem tazminatini isçinin yasal mirasçilari, miras paylari oraninda kidem tazminatini talep etme hakkini elde edecektir. Isçinin ölümü sonrasi geride kalan hak sahiplerinin kidem tazminati alabilmesi için, isçinin ayni isverene bagli en az 1 yil çalismis olma sarti bulunmaktadir.

Parça Basi Çalismada Isçiye Az Is Verilmesi Hakli Fesih Nedenidir

Akort/parça basi ücret üzerinden yapilan is sözlesmelerinde isveren tarafindan sözlesmede belirlenen sayi ve tutardan az is verildigi durumlarda arada ortaya çikan ücret farkinin isveren tarafindan karsilanmasi gerekir. Aksi takdirde, isçi bu fikra çerçevesinde hakli nedenle fesih imkânina sahip olup tazminata hak kazanir.

Zorlayici Sebeplerle Fesih ve Kidem Tazminati

4857 Sayili Kanun'un 24. maddesinin son bendi isçinin, 25. maddesinin son bendi isverenin zorlayici sebeplerle fesih halini düzenlemektedir. Isverenin zorlayici nedenlerle is akdini feshedebilmesi için, isçinin kusursuz olarak iradesi disinda meydana gelen ve öngörülmez olan zorlayici bir sebeple bir haftadan fazla süre ile is görme edimini yerine getirememesi gerekmektedir. Isçinin çalistigi isyerinde bir haftadan fazla süre ile isin durmasini gerektirecek zorlayici sebeplerin ortaya çikmasi halinde ise isçi tarafindan is akdi feshedilebilir.

Bu dogrultuda hem isçi tarafindan isveren nezdinde olusan zorlayici sebeplere dayanilarak yapilan fesihlerde, hem de isveren tarafindan isçinin isi yerine getirememesinin zorlayici nedene dayandigi fesihlerde, isveren tazminat ödemekle yükümlüdür.

Isçi Hangi Hallerde Kidem Tazminati Alamaz?

Isçinin Kendi Kusuruyla Hastalanmasi Halinde Kidem Tazminati

Isçinin kendi kusurundan kaynakli olarak hastalanmasi veya engelli duruma gelmesi halinde, bu sebeple dogacak ise devamsizligin 3 is günü art arda sürmesi veya bir ayda 5 is günü devamsizlik yapmasi halinde isveren is akdini feshederse isçi tazminat alamaz.

Isçinin, Isveren veya Ailesine Yönelik Kötü Fiilleri Halinde Kidem Tazminati

Isçi, isveren veya onun aile bireylerinden biri hakkinda seref ve onurunu rencide edecek kötü sözler söyler veya davranislarda bulunursa veya isveren hakkinda seref ve haysiyet kirici asilsiz ihbar ve isnatlarda bulunursa isveren is akdini fesheder ve isçi tazminata hak kazanamaz.

Isçinin Isyerinde Suç Islemesi Halinde Kidem Tazminati

Isçinin isyerinde baska bir isçiye cinsel tacizde bulunmasi, isyerine sarhos veya uyusturucu madde alarak gelmesi, sarhos olmasa bile bu maddeleri isyerinde kullanmasi, hirsizlik, güveni kötüye kullanma gibi suçlar islemesi halinde isveren, is akdini feshedebilir ve isçi tazminata hak kazanamaz.

Isçinin Isverenin Meslek Sirlarini ifsa Etmesi Halinde Kidem Tazminati

Isçi, isverenin meslek sirlarini ortaya atarak baskalarinin ögrenmesini saglarsa, isveren, is sözlesmesini feshedebilir ve isçi tazminata hak kazanamaz.

Isçinin Devamsizligi Halinde Kidem Tazminati

Isçi isverenden izin almadan veya hakli bir nedene dayanmadan ardi ardina iki isgünü veya bir ay içinde iki defa herhangi bir tatil gününden sonraki isgünü veya bir ay içinde toplam üç isgünü isine devam etmemesi halinde isveren is akdini feshedebilir ve isçi kidem tazminatina hak kazanamaz.

Isçinin Is Güvenligini Tehlikeye Düsürmesi ve Kidem Tazminati

Kasit veya ihmal neticesinde is güvenligini tehlikeye düsürmek ahlak ve iyi niyet kurallarina aykirilik olusturdugundan isçiye tazminat ödenmesi gerekmez.

Isçinin Tutuklanmasi ve Kidem Tazminati

Isçinin gözaltina alinmasi veya tutuklanmasi halinde kidemine göre, 6 aylik bir isçiyse bu durumun 2 haftadan fazla sürmesi, 6 ay-1,5 yil arasinda isçiyse 4 haftadan fazla sürmesi, 1,5 yil- 3 yil arasinda isçiyse 6 haftadan fazla sürmesi, 3 yildan fazla isçiyse 8 haftadan fazla sürmesi halinde isveren is akdini hakli nedenle feshedebilir ve isçi tazminata hak kazanamaz.

Detayli bilgi için ekibimizle iletisime geçebilirsiniz veya bize iletisim formumuz üzerinden ulasabilirsiniz.

Anahtar Kelimeler: Kidem Tazminati, Isçi Hangi Hallerde Kidem Tazminati Alamaz?, Kidem Tazminati Nedir?, Isçi Hangi Hallerde Kidem Tazminata Hak Kazanir?, Kidem Tazminati Zamanasimi Süresi Ne Kadardir?, Isçinin Kidem Tazminati Almasinin Sartlari Nelerdir?

Ilginizi Çekebilir:

The content of this article is intended to provide a general guide to the subject matter. Specialist advice should be sought about your specific circumstances.