6698 Sayili Kisisel Verilerin Korunmasi Kanunu'nun (KVKK) yürürlüge girmesi ile birlikte, Kanun kapsamindaki yükümlülüklerin takibini yapmakla yetkilendirilmis olan Kisisel Verileri Koruma Kurulu (Kurul), yükümlülüklerini ihlal eden kisi ve kurumlara idari para cezalari vermeye baslamistir. Söz konusu yaptirimlar KVKK madde 18'de belirlenmistir. Ancak, ilgili maddede idari para cezalari için belirlenen alt ve üst sinirlar arasindaki makasin çok genis tutulmus olmasi, uygulamada keyfi ve fahis idari para cezalari verilmesine sebep olmaktadir. Zira, ilgili madde uyarinca, farkli ihlaller için verilebilecek idari para cezalari 5.000 TL'den baslayarak 1.000.000 TL'ye kadar çikabilmektedir.
Kurulun Verdigi Idari Para Cezalarinin Niteligi
KVKK madde 22 uyarinca Kurul, KVKK'da belirlenen yükümlülüklere aykirilik halinde öngörülmüs olan idari yaptirimlara karar vermeye yetkilidir. KVKK kapsaminda uygulanacak yaptirimlar ise, Kabahatler baslikli 18. maddede düzenlenmis durumdadir. Her ne kadar ilgili maddede yaptirimlar listelenmis olsa da, bu yaptirimlarin niteligine ve itiraz mercilerine iliskin açik bir düzenleme yapilmadigi görülmektedir. Bunlara iliskin açik hüküm olmamakla birlikte; KVKK gerekçesinde isbu yaptirimlarin kabahat olarak degerlendirildigi ve dolayisiyla Kurulun yaptirimla ilgili karar verirken 5326 Sayili Kabahatler Kanunu'nun (Kabahatler Kanunu) 17. maddesi hükümlerini uygulayacagi belirtilmistir. Dolayisiyla söz konusu idari para cezalarinin Kabahatler Kanunu kapsaminda degerlendirilmeleri gerekmektedir.
Kabahatler Kanunun 17. maddesi uyarinca, idari para cezalarinin maktu olarak belirlenebilmesinin yani sira, kanunlarda alt ve üst gösterilmek suretiyle de belirlenmesi mümkündür. Dolayisiyla KVKK'da yer alan düzenlemeler Kabahatler Kanunu ile çelismemektedir. Ancak, yine ayni maddede, idari para cezalarinin alt ve üst sinir gösterilerek belirlenmesi halinde, idarî para cezasinin miktari belirlenirken islenen kabahatin haksizlik içerigi ile failin kusuru ve ekonomik durumu birlikte göz önünde bulundurulacagi da açikça belirtilmistir. Dolayisiyla, Kurulun veri sorumlularina / veri isleyenlere KVKK kapsaminda idari para cezasi verirken, ihlal ettikleri hükmün niteligini, ihlaldeki kusurlarini ve ekonomik durumlarini gözetmek zorundadir.
Idari Para Cezalarinin Miktari ve Takdir Yetkisi
Bu noktada, Kurul tarafindan KVKK kapsaminda verilmis olan idari para cezalarinin miktarlarinin degerlendirilmesi yerinde olacaktir. Zira, yukarida da belirtildigi üzere, Kabahatler baslikli KVKK'nin 18. maddesinde yer verilen idari para cezalari için belirlenen alt ve üst sinirlar arasindaki makas oldukça genis tutulmustur. Kanun koyucu, söz konusu makas genisligine gerekçede bunu bilinçli olarak yapildigini ve Kurulun karar verirken Kabahatler Kanununda yer alan hükümleri gözeterek karar vermesi gerektigini belirtmistir.
Kurul tarafindan bugüne kadar verilen kararlar incelendiginde, söz konusu kararlarin bazilarinda, veri sorumlularinin ekonomik durumlari fark etmeksizin üst sinirdan veya üst sinira çok yakin miktarda idari para cezasi verdigi görülmektedir. Dolayisiyla bazi kararlarda Kabahatler Kanunun 17. maddesinde yer alan sart ve kosullara uyulmadigi ve detayli gerekçelendirme yapilmaksizin üst sinirdan idari para cezalari verildiginin iddiasi mümkündür. Bu sekilde hakkaniyetten uzak cezalarin verilmesinde, Kurulun yasal dayanak olarak kullandigi KVKK ve ikincil mevzuatta, idari para cezalarinin belirlenmesinde kullanilacak usul ve esaslara iliskin açik bir düzenleme bulunmamasinin payi oldukça fazladir. Her ne kadar getirilen muglak düzenlemelerle Kurula cezalari belirlemede genis yetki taninmak istenmis olsa da bu belirsizlik, bazi durumlarda Kurulun gereginden yüksek idari para cezalari vermesine de sebep olmaktadir.
Genis takdir yetkileri sebebiyle verilmis olan fahis idari para cezalari bakimindan Danistay yerlesik içtihatlarinda, idari para cezasi vermeye yetkili makamin Kabahatler Kanunu`nda belirtilen kriterleri dikkate alarak ceza tayin etmesi gerektigini, her ne kadar ilgili kuruma takdir yetkisi verilmis olsa da bu takdir yetkisinin öncelikle ilgili mevzuatta belirlenen sinirlar ve amaçlar dogrultusunda objektif kriterlere dayanarak kullanilmasi gerektigini belirtmektedir. Bunun yani sira, Anayasa Mahkemesi de bir kararinda, idari para cezalarinin miktari belirlenirken, islenen kabahatin haksizlik içerigi ile failin kusuru ve ekonomik durumunun birlikte gözetilerek cezanin kisisellestirilmesi gerektigine karar vermistir. Dolayisiyla Kurul, KVKK kapsaminda idari para cezasi verirken sinirsiz bir takdir yetkisine sahip olmadigi gibi, bu ceza miktarlarini belirlerken somut olayin nitelikleri ile ihlalde bulunan kisi/kurumun ekonomik durumunu gözeterek hakkaniyet çerçevesinde bir ceza vermesi gerekmektedir.
Kurul Tarafinda Verilen Idari Para Cezalarina Itiraz
Yukarida da belirttigimiz üzere, KVKK gerekçesinde 18. madde kapsaminda verilecek olan idari para cezalarinin Kabahatler Kanununa tabi oldugu belirtilmistir. Dolayisiyla, söz konusu idari para cezalari ile ilgili itirazlara iliskin de Kabahatler Kanununun hükümlerinin uygulanmasi gerekecektir. Kabahatler Kanununun 27. maddesi uyarinca, idari para cezasina iliskin kararlara karsi kararin teblig veya tefhim tarihinden itibaren 15 gün içerisinde sulh ceza hakimligine itiraz edilebilecektir. Bu kapsamda, Kurulun KVKK kapsaminda ilgili veri sorumlularina /veri isleyenlere idari para cezasi vermesi halinde, ilgili veri sorumlulari / veri isleyenler, söz konusu idari para cezasinin kendilerine teblig edildigi tarihten itibaren 15 gün içerisinde yetkili Sulh Ceza Hakimligine itiraz ederek, cezanin iptalini veya yeniden degerlendirilmesini talep edebilirler.
Bu noktada belirtmemiz gerekir ki, son dönemlerde Kurulun vermis oldugu bazi fahis idari para cezalarina karsi itiraz edilmis ve bu kararlar Sulh Ceza Hakimliklerince yeniden incelenmistir. Yargiya intikal eden bazi kararlarin, hakkaniyetten uzak para cezalari içerdigi ve üst sinirdan verilen cezalarin Kurul tarafindan gerektigi sekilde gerekçelendirilmedigi görülmüstür. Bu kapsamda yakin tarihli bir Sulh Ceza Hakimligi kararinda, Kurul tarafindan verilmis olan idari para cezalarindan birinin "idari para cezasi düzenlenirken alt sinirdan neden uzaklasildiginin" idari yaptirim kararinda açikça belirtilmemesi sebebiyle, verilen ceza yeniden degerlendirilerek miktarinin düsürülmesine karar verilmistir.
Her ne kadar bu konu ile ilgili henüz belirgin bir içtihat olusmamis olsa da, son dönemlerde verilen yargi kararlarinda, KVKK kapsamindaki bazi idari para cezalarinin hakkaniyetten uzak ve gerekçelendirilmeksizin üst sinirdan verildiginin tespit edildigi ve bu ceza miktarlarinin düsürüldügü gözlemlenmektedir. Düsüncemiz, KVKK ve ikincil mevzuatinda idari para cezalarinin belirlenmesine iliskin usul ve esaslar açikça belirlenmedikçe ve Kurul kararlarinda bu kapsamda yeterli gerekçelendirme yapilmadikça, söz konusu idari para cezalari kararlari ile ilgili bu sorunlar devam edecek ve yargiya intikal edenlerin miktarinin düsürülmesi mümkün olacaktir.
The content of this article is intended to provide a general guide to the subject matter. Specialist advice should be sought about your specific circumstances.
