COVID-19 tedbirleri kapsaminda 17 Nisan 2020 tarihinde yürürlüge giren 7244 Sayili Yeni Koronavirüs (COVID-19) Salgininin Ekonomik ve Sosyal Hayata Etkilerinin Azaltilmasi Hakkinda Kanun ile Bazi Kanunlarda Degisiklik Yapilmasina Dair Kanun ile 6585 sayili Perakende Ticaretin Düzenlenmesi Hakkinda Kanun'da ("6585 sayili Kanun") birtakim degisiklikler yapilmistir.
1. Haksiz Fiyat Degerlendirme Kurulu
6585 sayili Kanun'da yapilan degisiklikler ile "Haksiz Fiyat Degerlendirme Kurulu" ("Kurul") olusturulmasi öngörülmüs ve Kurul'un;
i (i) üretici, tedarikçi ve perakende isletmelerin fahis fiyat artisi ve stokçuluk uygulamalarina yönelik düzenlemeler yapma,
ii (ii) gerektiginde denetim ve incelemelerde bulunarak idari para cezasi uygulama ve
iii (iii) her türlü tedbiri alma
konularinda görevli oldugu düzenlenmistir. Kurul tarafindan;
. Bir mal veya hizmetin satis fiyatinda fahis artis yapan üretici, tedarikçi ve perakendeci isletmelere 10.000 TL'den 100.000 TL'ye kadar ve
. Piyasada darlik yaratici, piyasa dengesini ve serbest rekabeti bozucu faaliyetler ile tüketicinin mallara ulasmasini engelleyici faaliyetlerde bulunan üretici, tedarikçi ve perakendeci isletmelere 50.000 TL'den 500.000 TL'ye kadar idari para cezasi verilecektir. 6585 sayili Kanun'un amaç ve kapsami yalnizca perakende isletmelerin açilis, faaliyet ve denetimlerine iliskin usul ve esaslari içerse de, perakende isletmelerin yani sira üretici ve tedarikçilerin de Kurul'un denetimine tabi oldugu görülmektedir.
Kurul'un çalisma usul ve esaslarinin çikarilacak yönetmelikle belirlenmesi beklenmektedir.
2. Denetimin Kapsami
Gida maddeleri, temizlik, hijyen ve saglik ürünlerinde COVID-19 salgini ile ortaya çikan ve kamuoyunda tepki çeken fiyat artislarina yönelik olarak, Ticaret Bakanligi bünyesindeki Reklam Kurulu tarafindan Mart ve Nisan aylari içinde pek çok isletmeye haksiz fiyat uyguladiklari gerekçesiyle para cezasi uygulanmisti. 6585 sayili Kanun'da yapilan degisiklik ile, fahis fiyat artisi ve haksiz fiyat uyguladigi tespit edilen isletmeler hakkinda denetim ve yaptirim görevi artik Kurul'a verildi. Ticaret Bakani Ruhsar Pekcan da konuya iliskin açiklamasinda, tüketicilerin fahis fiyat artisina karsi korunmasina yönelik olarak Reklam Kurulu eliyle yürütülen denetimin bundan böyle yeni Kurul vasitasiyla yapilacagini ve girdi maliyetlerindeki artis gibi hakli bir nedene dayanmadan fiyat artisi yapan isletmelerin incelenecegini belirtmisti.
Reklam Kurulu geçtigimiz dönemde maske, dezenfektan, kolonya, gida ürünleri gibi ürünlerin ticaretini yapan isletmelere fahis fiyat artisi nedeniyle ceza uygulamisti. Kurul'un önümüzdeki dönem içerisindeki denetim faaliyetinin benzer ürünleri hedef alacagi düsünülse de, 6585 sayili Kanun'a yeni eklenen madde metninde herhangi bir ürün sinirlamasi bulunmamaktadir. Ayrica idari yaptirima baglanan fahis fiyat artisi, stokçuluk, piyasada darlik yaratici, piyasa dengesini ve serbest rekabeti bozucu faaliyetlerin tanimlarina iliskin belirlilik de bulunmamaktadir. Düzenlemeye iliskin belirsizliklerin çikarilacak yönetmelik ve Kurul'un önümüzdeki dönemdeki uygulamalari ile netlesmesi beklenmektedir.
3. Rekabet Hukuku Kapsaminda Degerlendirme
Bu dönemdeki fahis fiyat artislarina iliskin olarak, Rekabet Kurumu Baskani tarafindan da 25 Mart 2020 tarihinde yas sebze meyve fiyatlarindaki fahis fiyatlarin takip edildigi ve fahis fiyat uygulayanlarin agir sekilde cezalandirilacagi duyurulmustu. Bununla birlikte, 4054 sayili Rekabetin Korunmasi Hakkinda Kanun'un ("Rekabet Kanunu") 4. maddesi tesebbüsler arasindaki anlasmalar sonucunda ortaya çikan fiyat artislarini yasaklamaktadir. Rekabet Kanunu'nun 6. maddesi kapsaminda ise, asiri fiyat ihlali ancak asiri fiyat uygulayan tesebbüsün hâkim durumda olmasi durumunda söz konusu olabilecektir. Dolayisiyla, tesebbüslerin bagimsiz kararlari ile yüksek fiyat artisi yapmasi durumunda veya yüksek fiyat artisi yapan tesebbüsün hâkim durumda olmamasi halinde, Rekabet Kurumu'nun kriz döneminde dahi olsa müdahale etme ihtimali düsüktür. Dolayisiyla, yeni olusturulan Kurul'un görev kapsaminin Rekabet Kurumu'nun görev alanindan ayristigi görülmektedir. Yeni düzenleme ile tesebbüsler arasi bir anlasma sonucu olmayan veya hâkim durumdaki tesebbüslerce gerçeklestirilmeyen (Rekabet Kanunu kapsaminda müdahale edilmesi mümkün olmayan) fiyat artislarina da idari para cezasi uygulanabilecektir.
Mayis 2020
© Kolcuoglu Demirkan Koçakli Attorneys at Law 2020
The content of this article is intended to provide a general guide to the subject matter. Specialist advice should be sought about your specific circumstances.
