Turkey: Afet Bölgesindeki Abonelere Fatura Ödemelerinin Ertelenmesi İmkanı Getirildi!

2019 yılı Aralık ayında Çin'in Wuhan kentinde ortaya çıkan ve küresel bir kriz haline gelen, Dünya Sağlık Örgütü (“DSÖ”) tarafından “pandemi” ilan edilmesine sebebiyet veren Corona Virüs (“COVID-19”) salgını, 11 Mart 2020 tarihinde ülkemizde etkisini göstermeye başlamıştır. Bu kapsamda salgının yayılmasını durdurmak amacıyla toplumsal ve ticari hayatı doğrudan ilgilendiren tedbirler alınmıştır.

1. Corona Virüs(‘’Covid-19’’) Salgını Afet Olarak Nitelendirilebilir mi?

Corona Virüs salgını günlük yaşamı doğrudan etkilemiş, ticari hayattaki birçok sektörü adeta durma noktasına getirmiştir. Dolayısıyla piyasadaki nakit akışı azalmış ve reel sektör olumsuz olarak etkilenmiştir. Corona Virüs salgınının hukuki ve ticari olarak bu şekilde gerçekleşen yansımaları afet kavramının değerlendirilmesine sebep olmaktadır.

Afet kavramı 18.12.2013 tarih ve 28855 sayılı Afet Ve Acil Durum Müdahale Hizmetleri Yönetmeliği’nde “toplumun tamamı veya belli kesimleri için fiziksel, ekonomik ve sosyal kayıplar doğuran, normal hayatı ve insan faaliyetlerini durduran veya kesintiye uğratan, etkilenen toplumun başetme kapasitesinin yeterli olmadığı doğal, teknolojik veya insan kaynaklı olayları” şeklinde tanımlanmıştır. Corona Virüs salgın hastalığı da toplum üzerindeki etkileri değerlendirildiğinde işbu kanun kapsamında afet olarak kabul edilmesi söz konusu olabilir.

Bu tür afet zamanlarında insan hayatını kolaylaştırmak ve afetlerin etkisini minimum seviyeye indirmek amacıyla 15.05.1959 Tarihinde 7269 Sayılı ‘’Umumi Hayata Müessir Afetler Dolayısiyle Alınacak Tedbirlerle Yapılacak Yardımlara Dair Kanun’’ yürürlüğe konulmuştur.

2. Yeni Düzenleme ile Afet Durumunda Elektrik ve Doğal gaz Faturalarının Tahakkuk ve Tahsilatına İlişkin Getirilen İmkanlar Nelerdir?

25.03.2020 Tarihinde kabul edilen 7226 Sayılı ‘’Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’’ ile Corona Virüs Salgınının toplum üzerinde yarattığı olumsuz etkileri önlemek amacıyla diğer kanunlarda düzenlenmiş hükümlere ekleme yapılmak suretiyle, birtakım geçici hukuki tebdirler alınmıştır.

Söz konusu kanunla yapılan değişikliklerden biri de 2. maddede şu şekilde düzenlenmiştir;

15/5/1959 tarihli ve 7269 sayılı Umumi Hayata Müessir Afetler Dolayısiyle Alınacak Tedbirlerle Yapılacak Yardımlara Dair Kanuna aşağıdaki ek madde eklenmiştir.

“EK MADDE 13 – 1 inci maddenin birinci fıkrasında belirtilen afetler nedeniyle afet yaşanılan yerlerde elektrik ve/veya doğal gaz tüketim bedellerinin tahakkuk ve/veya tahsilatlarının süresinin ve kapsamının belirlenerek 1 yıla kadar ertelenmesi ile elektrik ve/veya doğal gaz dağıtım ve/veya tedarik şirketlerinin söz konusu ertelemeden kaynaklanan anapara haricindeki tüketicilerden tahsil edilmeyen bedellere ilişkin finansman maliyetinin, gecikme zammı tutarını geçmemek üzere Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı bütçesinden karşılanmasına Cumhurbaşkanınca karar verilebilir.

Finansman maliyeti kapsamına girecek maliyet unsurları da dâhil olmak üzere bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar, Hazine ve Maliye Bakanlığının görüşü alınarak Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından yürürlüğe konulan yönetmelikle belirlenir.”

3. Bu Döneme İlişkin Faturaların Ertelenme Şartları Nelerdir?

Yapılan düzenleme ile mevcut Corona Virüs Salgınının da dahil edilebileceği afet hallerinde elektrik ve doğal gaz faturalarının ödemeleri konusunda Cumhurbaşkanlığı tarafından erteleme kararı alınabilecektir. Bu halde öncelikle dikkat edilmesi gereken husus 7269 Sayılı Kanun ile kabul edilen bir ‘’Afet Durumu’’nun meydana gelmiş olmasıdır. Bunun takdirinde ise gerçekleşen olayın toplum üzerindeki olumsuz etki derecesi dikkate alınmalıdır.

4. Erteleme Hükümleri ve Uygulanabilirliği

İşbu kanun ile öngörülen erteleme;

yapılabilecektir.

Ayrıca erteleme sebebiyle dağıtım ve/veya tedarik şirketlerinin tüketiciden tahsil edemediği anapara haricindeki finansman maliyetleri, gecikme zammı miktarı üst sınır olmak kaydıyla, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı bütçesinden karşılanabilecektir. Söz konusu finansman maliyetlerinin kapsamı ise Bakanlık tarafından çıkartılacak yönetmelikte belirlenecektir.

Sonuç

Sosyal Devlet ilkesinin gereği olarak afet, kriz vb. durumlarda toplumun bunlardan minimum seviyede etkilenmesi ve insanların günlük hayatına en hızlı şekilde dönmesi için devlet birtakım tedbirler alabilir. Çalışma hayatı ve ticari hayatın önemli ölçüde sekteye uğradığı bugünlerde küresel çapta bir tehdit haline gelen Corona Virüs(‘’COVID-19’’) ile edilen mücadelenin devamı olarak 7226 Sayılı Kanun’un 2. maddesiyle, 15.05.1959 Tarih 7269 Sayılı Kanuna eklenen 13. madde ile mesken, işyeri veya diğer abonelerin kullanım sonucunda ödeyecekleri faturaların ödeme sürelerine, hatta fatura bedellerinin tahakkuk işlemine mezkur kanun ile Cumhurbaşkanı tarafından erteleme imkanı getirilmiştir. Ülkemizin içerisinde olduğu bu dönemde, aboneler için getirilen imkanın ne şekilde ve hangi süreyle sınırlı olacağı henüz kesin olarak işlerlik kazanmasa da afetin etkisi dikkate alınarak böyle bir imkanının netleştirilmesi söz konusudur.

The content of this article is intended to provide a general guide to the subject matter. Specialist advice should be sought about your specific circumstances.