KISA ÇALIŞMA ÖDENEĞİ
Kısa çalışma ödeneği İŞKUR tarafından verilen bir hizmettir. Bu kapsamda işçilere kısa çalışma ödeneği ödenmesi ve genel sağlık sigortası primlerinin ödenmesi hizmetleri sağlanmaktadır.
İşyerinde kısa çalışma uygulanabilmesi için;
İşverenin; genel ekonomik, sektörel, bölgesel kriz veya zorlayıcı sebeplerle işyerindeki çalışma süresinin önemli ölçüde azaldığı veya durduğu yönünde İŞKUR'a başvuruda bulunması ve İş Müfettişlerince yapılan uygunluk tespiti sonucu işyerinin bu durumlardan etkilendiğinin tespit edilmesi gerekmektedir. Covid-19 salgını zorlayıcı sebep olarak kabul edilmektedir.
İşçinin kısa çalışma ödeneğinden yararlanabilmesi için;
İşverenin kısa çalışma talebi iş müfettişlerince yapılacak inceleme sonucu uygun bulunmalıdır.
Kısa çalışmaya tabi tutulan işçinin kısa çalışmanın başladığı tarihte çalışma sürelerini ve prim ödeme şartlarını sağlamış olması (Covid-19 etkisiyle yapılan kısa çalışma başvurularında, son 60 gün hizmet akdine tabi olmak kaydıyla son 3 yıl içinde 450 gün prim ödemiş olması) gerekir.
İş müfettişlerince yapılacak inceleme sonucu kısa çalışmaya katılacaklar listesinde işçinin bilgileri bulunmalıdır.
Prim ödeme şartını sağlamadığı için kısa çalışma ödeneğine hak kazanamayanların daha önce çeşitli nedenlerle kesilmiş (yeni işe başlama vs.) son işsizlik ödeneği hak sahipliğinden varsa kalan süre kısa çalışma süresini geçmemek üzere kısa çalışma ödeneği olarak ödenir.
Kısa Çalışma Ödeneği Süresi, Miktarı ve Ödenmesi
Günlük kısa çalışma ödeneği; sigortalının son on iki aylık prime esas kazançları dikkate alınarak hesaplanan günlük ortalama brüt kazancının % 60'ıdır. Bu şekilde hesaplanan kısa çalışma ödeneği miktarı, aylık asgari ücretin brüt tutarının % 150'sini geçemez.
Kısa çalışma ödeneği, işyerinde uygulanan haftalık çalışma süresini tamamlayacak şekilde çalışılmayan süreler için, işçinin kendisine ve aylık olarak her ayın beşinde ödenir. Ödemeler PTT Bank aracılığı ile yapılmaktadır.
Kısa çalışma ödeneğinin süresi üç ayı aşmamak kaydıyla kısa çalışma süresi kadardır. Ancak 29.06.2020 tarihli ve 2706 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile bu süre bir ay uzatılmıştır. Buna göre 29.06.2020'den önce kısa çalışma uygulaması bitmiş olan işyerlerinde 1.07.2020 tarihinden itibaren, kısa çalışma uygulaması devam eden işyerleri bakımından ise kısa çalışmanın bitiş tarihinden itibaren bir ay uzatılmıştır.
ÜCRETSİZ İZİN UYGULAMALARI
Ücretsiz izin kural olarak işveren ve işçinin karşılıklı anlaşması halinde uygulanabilir. Bu kapsamda işverenin yazılı olarak işçiye öneride bulunması ve işçinin bu talebi 6 gün içerisinde kabul etmesi gerekir. İşçi ücretsiz izin önerisini kabul etmezse işveren tek taraflı olarak işçiyi ücretsiz izne çıkaramaz. İşverenin işçilerin rızasını almaksızın ve İK 22'deki hükümleri işletmeksizin veya öneriyi kabul etmemelerine karşın işçileri tek taraflı olarak ücretsiz izine çıkarması söz konusu işçilerin iş güvencesi hükümlerine tabi olup olmamasına göre kötü niyetli, geçersiz veya haksız fesih sayılır. Ancak Covid-19 salgını nedeniyle 4857 Sayılı İş Kanununa eklenen geçici madde 10'a göre 17.04.2020 tarihinden 17.08.2020 tarihine kadar işveren işçiyi tamamen veya kısmen ücretsiz izne ayırabilecektir. Bu kapsamda ücretsiz izne ayrılmak, işçiye haklı nedenle fesih hakkı vermeyecektir.
İŞ SÖZLEŞMESİNİN İŞVERENCE FESHİNE GETİRİLEN SINIRLAMA
4857 Sayılı İş Kanununa eklenen geçici madde 10 ile iş sözleşmesinin feshi sınırlandırılmıştır. Buna göre, İş Kanunu kapsamında olup olmadığına bakılmaksızın her türlü iş veya hizmet sözleşmesi 17.07.2020 tarihine kadar işveren tarafından feshedilemeyecektir. 29.06.2020 tarihli 2707 Sayılı Cumhurbaşkanı Kararına göre bu süre 17.08.2020 tarihine kadar uzatılmıştır.
Ancak İş Kanunu m. 25/1(II) ve diğer kanunların ilgili hükümlerine göre ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzeri sebeplerin varlığı halinde işveren iş sözleşmesini feshedebilecektir.
İlgili sınırlandırmaya aykırı olarak iş sözleşmesini fesheden işveren veya işveren vekiline, sözleşmesi feshedilen her işçi için fesih tarihindeki aylık brüt asgari ücret tutarında idari para cezası verilmesi öngörülmüştür.
Originally published 20 July, 2020
The content of this article is intended to provide a general guide to the subject matter. Specialist advice should be sought about your specific circumstances.
