Finansal sektör çerçevesinde uluslararası standartlara uyum amacıyla; 06.02.2020 tarihli ve 98 Sayılı Bankacılık Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi 06.02.2020 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne sunulmuş olup, Teklif'in çok küçük değişiklikler ile birlikte kabul edilmesi beklenmektedir. İlgili Kanun Teklif'i, dünya genelindeki koşullar ve ülkenin konjonktürel yapısı neticesinde bir takım yenilikler getirmektedir.

Söz konusu değişiklikler, aynı zamanda, katılım bankacılığının ürün ve hizmetlerinin uluslararası örneklerle uyumlu olmasını, finansal sektör kapsamında güven ve istikrarın sağlanması ile idari para cezalarının caydırıcılığını artırmayı hedeflemektedir.

Kanun Teklifi'nde belirtilen en önemli yenilikler; faktöring şirketlerinin kuruluşunda nakdi sermaye yapılarının güçlendirilmesi ve daha kurumsal bir yapıya kavuşturulması, Kanun'un uygulamadaki sektörün ihtiyaçlarına cevap verecek şekilde değiştirilmesi, sektörde rekabet gücünün artırılmasıdır.

Kanun Teklifi'nde en çok yer verilen husus önleme mekanizmasının güçlendirmesine ilişkindir. Buna göre;

- İdari para cezaları güncellenmiş ve ağırlaştırılmış cezalar öngörülmüştür.

- Bilgi suiistimali ile piyasa dolandırıcılığı ve manipülasyon suçlarının cezaları artırılmıştır.

- Bankacılık sistemini tehlikeye düşürdüğü tespit edilen banka mensuplarının imza yetkisinin geçici olarak kaldırılabileceği düzenlenmiştir.

- Bankalara önlem planı oluşturma yükümlülüğü getirilmiştir. Buna göre, denetimler sonucu mali bünyede bozulma yaratacak herhangi bir durum veya mali bünyede bozulmanın gerçekleşme ihtimali var ise, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu'nun bankanın uygulamasını beklemeksizin doğrudan gerekli tedbirleri alabileceği hüküm altına alınmıştır.

Kanun teklifinde, Sermaye Piyasa Kurulu ve Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu'nun yetkilerinin genişletilmesine karar verilmiştir. Bu yetki genişlemesi Kanun Teklifi'nin amacına ulaşması ve finans sektöründeki denetimin arttırılmasını amaçlamaktadır.

Kanun teklifinde yer alan ilgili Kurullar'ın yetkisinin genişlediği durumlar aşağıdaki gibidir;

- Yeni finansman yöntemlerinin oluşması durumunda, bu yöntemlerin kredi sayılıp sayılmayacaklarını belirlemesi için Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu'na yetki verilmiştir.

- Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu'na herhangi bir risk görmesi halinde, bankalardan program isteme yetkisi verilmiştir.

- Telafisi mümkün olmayan zararların önlenebilmesi için, izinsiz faaliyetlerin gerçekleştirilmesinde kullanılan İnternet sitelerine erişimin engellenebileceğine karar verilmiştir. Bu minvalde Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu'na savcılığa başvurma ve suç duyurusunda bulunma yetkisi verilmiştir.

- Bankaların aldıkları tüm ücret, masraf ve komisyonların belirlenmesi hususundaki yetkiler Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'na verilmiştir.

- Sermaye Piyasası Kurulu'na halka açık şirketlerin niteliğine göre farklı usuller belirleme yetkisi verilmiştir.

- Azami akdi ve gecikme faiz oranlarının açıklanma periyodunun belirlenmesi yetkisi Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'na verilmiştir.

Yukarıda zikredilen hususlar dışında Kanun Teklif'i, 5411 Sayılı Bankacılık Kanunu'nun açıklanmasını ve maddelerin anlamlarının tereddüde yer bırakmayacak şekilde ortaya konmasını hedeflemektedir. Aynı zamanda ulusal ve uluslararası mevzuat çerçevesinde, diğer kanunlarla olan çatışmayı da gidermek amaçlanmıştır.

Bankacılık Kanunu'nda daha önce yer almayan ve Kanun Teklifi ile birlikte yeni getirilen kavramlar ve düzenlemeler aşağıdaki gibidir;

- "Trust" olarak da nitelendirilen "Teminat Yöneticisi" kavramı Türk Hukuku'na alınmıştır. Kanun teklifi, sermaye piyasası araçları, bu araçlardan doğan yükümlülüklerin vadesinde yerine getirilmesi amacıyla Sermaye Piyasası Kurulu'nun belirleyeceği varlıkların teminat altına alınacağını düzenlemiştir. Buna göre, bu varlıklar, yatırım kuruluşu niteliği taşıyan teminat yöneticisine devredilebilecek veya bu varlıklar üzerinde teminat yöneticisi lehine bir ayni hak kurulabilecektir. Kanun Teklifi, teminat yöneticisinin yükümlülüklerini, teminat yönetim sözleşmesini, ilgili sözleşemeye aykırılık durumunda alınabilecek tedbirleri düzenlemiştir.

- Tüzel kişiliği bulunmayan "konut finansmanı fonları" ve "varlık finansmanı fonları" tapu ve ticaret sicili dahil diğer tüm resmi sicillerde tescil, terkin ve benzeri işlemlerde tüzel kişiymiş gibi muamele görecektir.

- Tüzel kişiliği bulunmayan "yatırım fonlarının" tapu, ticaret sicili ve diğer resmi sicillerde tescil, değişiklik, terkin ve düzeltme talepleri dahil olmak üzere her türlü sicil işlemlerinde tüzel kişiymiş gibi muamele görecektir.

- Türkiye Varlık Fonu Yönetimi Anonim Şirketi, Türkiye Varlık Fonu veya bunlara ait fonlar ile yapılan işlemler, bu kurumlarca çıkarılan ya da ödenmesi garanti edilen bono, tahvil ve benzeri borçlanma araçları kredi sınırlamalarına tabi olmayacaktır.

- Kalkınma ve yatırım bankalarının fon sağlayabilecekleri alanlar genişletilmiştir.

- 6698 Sayılı Kişisel Verileri Koruma Kanunu ile uyumlu olacak şekilde ticari sırrın niteliği ve kişisel verilerin aktarılma koşulları düzenlenmiştir.

- Finansal piyasalarda manipülasyon ve yanıltıcı işlemlerin neler olduğu sayılmış ve bu hallerde idari para cezalarının söz konusu olacağı ayrıca düzenlenmiştir.

- Kitle fonlanması yöntemine esneklik kazandırılmış ve finansman yöntemi olarak kabul gören bağış, ödül, borç verme ve sermaye modellerinin piyasaya dahil olabilmesi sağlanmıştır.

- Yatırım kuruluşlarının proje finansmanı konusunda faaliyette bulunmasına, bu amaçla kredi verebilmesine veya proje finansman fonları kurabilmelerine imkan verilmiştir.

- Faktoring şirketlerinin kuruluşunda nakden ödenecek sermaye tutarı yirmi milyon TL'den elli milyon TL'ye çıkarılmıştır.

The content of this article is intended to provide a general guide to the subject matter. Specialist advice should be sought about your specific circumstances.